Kadınlar tarihsel süreç boyunca havacılığı ilgi ve kariyer olarak seçtiklerinde geri çevrilmiş ve sabote edilmiştir. Özellikle havacılık meslek gruplarında erkek egemenliğinin bulunduğu pilotlukta kadınlar birçok zorlukla karşı karşıya kalmışlardır. Kadınları meslekte engelleyen çalışma koşulları ve cinsiyet stereotipleri kadınların sektöre katılımını azaltmaktadır. Bunlara ek olarak pilotluğun zamansal açıdan sıkıntılı ve eğitimlerinin oldukça maliyetli oluşu kadınları sektörden uzaklaştırmaktadır. Pilotluğun maskülenlikle benzeştirilmesi, rol model eksikliği, havacılığa sınırlı maruz kalmaları kadınlar için dezavantaj olarak görülmektedir. Bununla birlikte toplumda erkek pilot kimliğinin benimsenmesi, sektörde kadın pilot sayısının az oluşu, havacı kadınlarında sektörde var olabileceğine yönelik eksik farkındalık kadınların karşılaştığı başlıca zorluklar arasında yer almaktadır.
Yapılan çalışmalar kadınların havacılık sektörüne girdikten sonra kokpitte de cinsiyetlendirilmiş bir hiyerarşiyle karşılaştıklarını gözlemlemiştir. Kadın pilotların erkek gibi olma baskısıyla hareket ederek meslekte ilerleme cesareti bulamadıkları belirlenmiştir. Meslekte ilerleme cesaretinin dışında kadınların ortamda yalnızlık, taciz ve zorbalıkla karşılaşmaları meslekten erken ayrılmalarına sebebiyet vermektedir.
Kadın ve erkek pilotların fiziksel, psikolojik ve fizyolojik olarak farklılıklarının bulunmasının meslekte başarıları üzerinde herhangi bir farklılaşmaya yol açmadığı saptanmıştır. Aksine kadın pilotların daha özgüvenli oldukları ve psikolojik sağlamlık açısından daha üstün oldukları görülmüştür.
Nitekim kadınların havacılıkta karşılaştıkları zorlukların temelinde kültürel cinsiyetçilik algısı yatmaktadır. Toplum olarak her alanda olduğu gibi kadınlara yönelik bu tutum ve davranışların ayrımcılığa ve zorbalığa yol açtığının farkına vararak hareket etmeliyiz.
Öneriler
Havacılık sektöründe de kadın pilot ve çalışan sayısının yeterli çoğunluğa ulaşmasıyla kurum kültüründe kadınsı değerler yer bulabilir. Bununla birlikte pilotluğun da kadınlar için kariyer hedefi olabileceğine dair farkındalık kazandırılacak etkinlikler yapılabilir. Kariyer seçim aşamasında olan öğrencilere danışmanlarla birlikte meslek tanıtılabilir. Mesleki streotiplerin küçük yaşlarda oluştuğu düşünülerek tanıtım çalışmaları çocuklara yapılabilir. Kadınlara rol modeller ve mesleğin yönlendirecek mentorlar sağlanabilir. Finansal ve eğitim olarak kadınlara yönelik değişikliklere gidilebilir. Pilotluk mesleğini ve diğer havacılık meslek gruplarını kadınlar için cazip kılacak iyileştirmeler ve tasarımlar çeşitlendirilerek kadınlar mesleğe kazandırılabilir.
YAZAR: ZEYNEP KÜÇÜKDEMİR
Kaynakça: https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/BA3CF7BE4D214B3C955AF2BB6C1764AE
