Pilotların Psikolojik Sağlığı

pilot, pilotlarınsağlığı, psikoloji, sağlık

 

Herkese yeniden merhaba, bugünkü yazımızın konusu pilotların psikolojik sağlığı. Bildiğimiz gibi uçuş emniyetindeki en önemli etkenlerden biri pilotun bilişsel ve psikolojik sağlığıdır. Sağlıklı bir uçuş için pilotların fiziksel ve psikolojik uygunluk göstermeleri gerekmektedir. Uçakların kontrol edilmesi, diğer mürettebat ve yolcuların taşınması, talep ve kararlarla başa çıkma konusunda yüksek sorumluluk seviyeleri, hepsi zihinsel yetenek, sağlık ve duygusal istikrar gerektirir. Tüm bunlar söz konusu olunca pilotların psikolojik durumlarının önemi anlaşılmaktadır. 

Kokpit ekibinde en sık görülen psikolojik problemler bağımlılık davranışı (örneğin alkol kötüye kullanımı), anksiyete, ilişki çatışması, somatizasyon, depresyon ve fobik reaksiyonlardır.

Alkol Kullanımı

Pilotlar arasında ortaya çıkan psikolojik sorunların başında alkol kötüye kullanımı gelmektedir. Alkol kötüye kullanımı, anksiyete, panik bozukluğu ve depresyon gibi rahatsızlıklar ortaya çıkarabilir.

Kişiler Arası İlişki

Pilotlarda kişiler arası ilişkiler hem aileyi hem de iş arkadaşlarını kapsayabilir. Her iki gruptaki bozulmalar pilotun psikolojisinde de bozulmaya sebep olur. Mutlu ve istikrarlı ilişkilere sahip pilotlar işlerinde daha iyi performans gösterebilirler. Aynı şekilde, bir pilotun işinden duyduğu yüksek memnuniyet, daha mutlu bir ev ve arkadaş yaşamına katkıda bulunur.

Havacılık Kazaları

Pilotların psikolojisine etki eden diğer bir faktör de havacılık kazalarıdır. Havacılık kazalarından sonra yapılan araştırmalar sonucu pilotların, düşünülenden daha fazla stres yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Havacılık kazalarının pilotlardaki en büyük psikolojik etkisi de pilotun uçuştan kaygı duymaya başlamasıdır. Bu sebeple uçucu ekiplerin herhangi bir uçak kazası sonrası psikolojik gözleme alınması mantıklıdır.

Uçakla İntihar

Pilotlarda psikolojik sorunların sonucu uçakla intihar olabilmektedir. İntihar şüphesiyle incelenen kazalardan sonra yapılan psikolojik otopsilerde pilotun psikolojik sorunları olduğu fark edilmiştir. Bu da önemli bir faktördür çünkü her ne kadar pilotun intiharı olsa da tüm yolcuları ve diğer uçuş ekiplerini de tehlikeye atmaktadır.

Bahsedilen tüm durumlar için psikolojik testler, bir pilotun ruhsal problemlerinin değerlendirilmesinde yararlı bilgiler sağlayabilir, ancak bunlar net bir tanı koymak için yeterli değildir. Buna ek olarak, pilotluk başvurusundaki kişinin veya rutin kontrollerde olan bir pilotun psikolojik testlere savunmacı yaklaşması da muhtemeldir. Bu sebeple ek kanıtlara ve sürekli olarak psikolojik gözleme ihtiyaç vardır. Zihinsel sağlık hizmetini cezalandırıcı ve tehdit edici bir önlem olarak görmek yerine olumlu, önleyici bir konuma koymak gereklidir ki pilotlar bu hizmete başvurmaktan kaçınmamalıdır.

---

Yazan: Psk. Esen Şen

Kaynakça:

Bor R, Field G, Scragg P, (2002) The mental health of pilots: An overview, Counselling Psychology Quarterly, 15:3, 239-256

Çetingüç M. (2016) Havacılık ve Uzay Psikolojisi. Ankara: Nobel Yayınları

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü: Havacılık Sağlık Talimatı