| #be-200, #havadanyangınsöndürme, #yangıngeciktirici, #yangınsöndürmehelikoperi, #yangınsöndürmeuçağı |
Havadan yangın söndürmek için sabit kanatlı uçaklar ve çok çeşitli helikopter olmak üzere hava taşıtları kullanılır. Su, köpük, jel gibi arttırıcılar ve Phos-Chek gibi özel olarak yangın önleyici bulunmaktadır. Her uçağın kapasitesi birbirinden farklıdır. Türk Hava Kurumu’na bağlı uçaklar 1970 yılları teknolojisiyle üretilen CL-215 Amfibik uçağını ortalama 4,5 tonluk su kapasitesine sahipler. Bu uçaklarımız, 1 saat içerisinde yaklaşık 2 defa su atabilirler. Helikopterler ise, her atışında 2,5 ton olmak üzere bir saat içerisinde 8 atış yaparak totalde 20 ton su ikmali yapabilirler.
Helikopterler
Helikopterler tanklarla donatılabilir, kova taşıyabilirler. Uçaklara göre daha fazla kaynaklardan yararlanabilirler. Kovalar; göllerden, nehirlerden, rezervuarlara daldırılarak doldurulur. Yangının üzerinden geçebilirler ve su ya da geciktirici atabilirler. Bir saate içerisinde yaklaşık 8 kez su atıp, 20 ton suyla yangına engel olabilmektedirb. Kamov 32 çift ana motorlu ve yaklaşık 12.700 kilo kalkış ağırlığına sahip. Bu yangın helikopteri, 3,5 ton su atışı yapabilir.
BE-200 Yangın Söndürme Uçağı
Antalya Manavgat yangınında önemini gördüğümüz bu uçak Rusya yapımlıdır. Beriev Be-200, Altair Beriev tarafından üretilmiş bir amfibyen jet uçağıdır. Bu uçak, afet alanlarına acil yardım göndermekle görevli olsa da; suda arama kurtarma çalışmaları, ambulans, yük taşıma, çevre izleme gibi görevlere de sahip. Be-200 yangın söndürme uçağı bir saatte 150-190 km hızıyla 14 saniye içerisinde 12 ton su alıp taşıyabiliyor. 32 metre uzunluğa, 32,8 metre kanat açıklığına, 8,9 metre yüksekliğe sahip. Bu yangın söndürme aracı yaklaşık olarak US $ 70,000,000 değere sahip.
Yangın Geciktirici
Geçmişte kullanılan yangın geciktiriciler, orman yangınlarını durdurmak için kullanılan Borat tuzların toprağı sterilize ettiği ve hayvanlar için toksik olduğu anlaşıldığı için kullanımdan kalkmıştır. Yeni geciktiriciler (attapulgite, amonyum sülfat, amonyum polifosfat, diamonyum fosfat) günümüzde kullanılmaktadır. Bunlar hem daha az toksik olurlar hem de doğal afet sonrasında bitkilerin tekrar büyüyebilmesi için gübre görevi görürler.
Yazan: Hanife Erdoğdu
Kaynakça:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Havadan_yang%C4%B1n_s%C3%B6nd%C3%BCrme
https://www.dogrulukpayi.com/bulten/havadan-yangin-sondurme
https://www.sabah.com.tr/yasam/2021/07/30/yangin-helikopteri-kac-ton-su
https://enbursa.com/haber/rus-yangin-sondurme-ucaklarini-incelenecek-83653.html
