Uzay Araştırmaları – 7: Uranüs

gezegenler, güneşsistemi, keşiftengünümüze, uranüs, uranüsaraştırmaları, uranüskomşuları

Uranüs

Acaba neden iki farklı işaretle sembolize ediliyor? Hem bir koca hem bir oğul… Hem yerlerin hem de göklerin tanrısı… Ve aynı zamanda yunan mitolojisindeki bütün tanrıların babası. Roma mitolojisinde ise karşılığı Caelus’ tur. O evren tarafından yaratılan Kaos’un formu olarak var olmuştur. Hem her şey hem hiçbir şey… 

97.77 derecelik bir eğimle ekvatora dik olarak benzersiz bir şekilde kendi etrafında döndüğü için ‘yan gezegen’ ismini alan Uranüs, Güneşe uzaklık sıralamasında yedinci gezegendir. En temel özelliği ise buz dev olmasıdır. Onu dev diye nitelendirmemizin sebebi ise dünyanın tam dört katı büyüklüğüne sahip olmasıdır. Hem büyük hem de ekvatora dik olacak şekilde dönmesi 4 mevsimi 21 yıllık sürelerle yaşamasına sebep olmuştur. Bu durum 21 yıl boyunca Uranüs’ün ¼ nü karanlıkta bırakmasıyla sonuçlanır.  Bu kadar benzersiz özelliğinin yanı sıra aynı Venüs gibi dönüşünü batıdan doğuya doğru gerçekleştirmektedir. Güneş sisteminde bulunan gezegenlere hem nazik hem de kaba davranıyor olacak ki Uranüs güneş etrafındaki bir tam dönüşü 84 dünya yılında tamamlayabiliyor. Kendi etrafındaki dönüşünü ise sadece 17 saatte.

En az yoğun ikinci gezegen olan 4.5 milyar yıl önce sistemin dışına taşınan Uranüs küçük kayalık bir çekirdeğe sahiptir. Bu çekirdek su, metan ve amonyaktan oluşurken atmosferi çoğunlukta hidrojen ve helyumdan oluşmuştur. Manyetik alana bakacak olursak gerçek anlamda Güneş tarafından uzağa atılmış bir gezegen desek yeridir. Çünkü manyetik alanlar tipik olarak bir gezegenin dönüşüyle ​​aynı hizadadır, ancak Uranüs’ün manyetik alanı ters çevrilmiştir: yani eksenine göre 60 derecelik ters açıyla yayılım göstermektedir. Bu durumda manyetosfer kuyruğunu milyonlarca mil uzaya uzamasına sebep olur.

Ve Uranüs’ün halkaları… Uranüs’ün iki takım halkası vardır. Dokuz halkanın iç sistemini oluşturan halkalar  çoğunlukla dar ve koyu gri, dış halkaları ise güneş sistemindeki diğer yerlerdeki tozlu halkalar gibi kırmızımsıdır ve en dış halkası Satürn’ün E halkası gibi mavidir.

---

Uranüs’ün Komşuları

Güneş Uranüs’ü kendisinden uzak tutmuş olsa da onu yapayalnız bırakmaya gönlü razı gelmemiş. Uranüs kendi varlığını beraber sürdürdüğü 27 uydusuyla muazzam boşluğunda yaşamaya devam ederken eşsizliğini kanıtlarcasına diğer gezegenlerin yörüngesinde dönen uyduların çoğu, adlarını Yunan veya Roma mitolojisinden alırken, Uranüs’ün uyduları, William Shakespeare ve Alexander Pope’un eserlerindeki karakterlerin isimlerini almıştır. Unutmadan Uranüs’ün komşusu ise diğer buz devi olan Neptün’dür.

Uranüs’ün Hızlı Geçmişi

Uranüs, 1781’de Büyük Britanya’da William Herschel tarafından sadece teleskop kullanılarak keşfedilen ilk gezegendir. Şimdiye kadar sadece Voyager 2 tarafından araştırmaları yapılmıştır.

---

Yazan: Psk. Dan. Ece Erdoğdu

Kaynakça:

NASA Official: Kristen Erickson Program Manager: Heather Doyle Contact NASA Space Place, 2020.

ÖZTÜRK, O. (2016). Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları, Ankara.