Uzay Sondası
huygenssondası, luna1, spiritveopportunity, uzaysondası, venera7, voyager1
Uzay, tam olarak her noktasını keşfedemediğimiz, hepimizi büyüleyen sonsuz bir kavram. Hakkında birçok bilgi duysak da, hangisinin doğru olup olmadığına nasıl karar vereceğiz? Nasıl veri toplayacağız? İşte bu noktada bilimin bize sunduğu uzay sondalarından gelen bilgilere bakabiliriz.
Artık astronomlar gözlemlerini sadece yeryüzünden yapmıyorlar, uzaya yolladıkları araçlar vasıtasıyla da bilgi topluyorlar. Bilimsel araştırma ve uygulama amacı ile uzaya fırlatılan uzay araçlarından Ay’a, gezegenlere veya uzayın derinliklerine gönderilenlere uzay sondası veya sadece uzay aracı denir. Uzay sondalarının yörüngeleri, Ay, Güneş ve diğer gezegenlerin çekim kuvvetinden yararlanan açık yörüngelerdir. Her gezegenin etrafında bir kaç tur dönüp, dünya bilgi iletir ve bu şekilde döngü halinde görevine devam eder. Şu an aktif bir şekilde 20 uzay sondası görev yapmaktadır. AB, ABD, Rusya, Ukrayna, Japonya, Hindistan ve Çin uzay sondalarında önde gelen isimlerdir.
BAŞLICA BAZI SONDALARI
Uzay Sondası-1
LUNA 1
Luna 1’e kadar birçok uzay aracı fırlatıldı. Bazıları fırlatıldıktan bir süre sonra patladı, bazıları Dünya’da mahsur kaldı. 1959’da ilk elde edilen başarı olan Luna 1, Dünya’nın kurtulma hızını aşarak 83 saatte Ay yüzeyinin hemen üstünde 5995 km yol aldı. Ayın kendine özgü manyetik alana sahip olmadığını açıkladı. Güneş rüzgarının önemli ölçümlerini yaptı.
VENERA 7
Venera 7, Venüs gezegenine yumuşak inişi sağladı. İniş sırasında ve sonrasında Venüs atmosferinin sıcaklığını ölçtü. Böylece Dünya’ya veri gönderen ilk uzay aracı oldu. Sovyet Birliği, 1970’te bu başarıya imzasını attı.
HUYGENS SONDASI
2004 başlarında Satürn sistemine ulaşan Cassini, daha sisteme girer girmez üç yeni uydu keşfetti. Satürn ve büyük uyduları (Phobe, Titan, Enceladaus, Iapetus) etrafında dolaşmaya başlayan Cassini 25 Aralık 2004’te Huygens sondasını Titan’a bıraktı. Huygens, yörüngeyi turlamakla görevliydi. 14 Ocak 2005’te Titan atmosferine giren sonda, 2,5 saat sonra Titan yüzeyine indi. Cassini üzerinde bulunan farklı ölçüm ve analiz ekipmanları ile Satürn sistemindeki gökcisimlerinde atmosfer yapısı, yeryüzü şekilleri, mevsimsel döngüler, yörüngeleri, halkalar v.b. konularda araştırmalarını sürdürüyor.
SPIRIT ve OPPORTUNITY
Mars’ın jeolojik yapısını ve yüzeyini araştırmak için Spirit ve Opportunity Mars’a indiler. 2003’te fırlatıldı ve 6 Şubat 2007 tarihine dek Mars yüzeyinde 10 km ilerledi.
VOYAGER 1
NASA’nın halen işlevini devam ettirdiği projesi olan Voyager 1, Dünya’dan en çok uzaklaşmayı başarmış sondadır. 15 Eylül 1977’de fırlatıldı ve günümüzde de işlevi yitirmeden ilerliyor. Satürn sisteminden geçerken birçok fotoğrafı iletti şu ana kadar. En detaylı fotoğrafların sahibi olan Voyager 1, Jüpiter ve Satürn’den Dünya’ya bilgi iletiyor.
Yazan: Hanife Erdoğdu
Kaynakça:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Uzay_sondas%C4%B1
https://science.sciencemag.org/content/212/4491/163.abstract
https://link.springer.com/book/10.1007%2F978-3-642-23725-6
http://www.laynebowler.com.tr/images/referanslar/pdf_79250.pdf
http://digital.sabanciuniv.edu/elitfulltext/3011800000129.pdf
https://journals.ametsoc.org/view/journals/atsc/28/2/1520-0469_1971
https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/35177836/PostmodernBirFenomenOlarakSiberpunk
http://acikerisim.lib.comu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/
