Uzay Ne Demek?

Uzay, uzaykelimeanlamı, uzaynedir |
Uzay Nedir?
Uzay kelimesinin anlamı bütün varlıkların içinde bulunduğu sonsuz boşluk anlamına gelmektedir.
Astronomi bilimi açısından ise uzay; dünya üzerinde 100 mil yani 160 KM sonrası başlayan üç boyutlu bölgedir. Bu uzaklık genellikle insan yapımı uyduların ve uzay gemilerinin atmosfere düşmeden yörüngeleri koruyabilecekleri bir irtifa olarak kabul edilir.

Uzay Ne Demek?-1
Uzay konusundaki ilk sağlam bilgiler, 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başında, özellikle kuzey ülkelerinde kurulan gözlemevleri sayesinde alındı. ABD‘nin Kaliforniya eyaletinde bulunan Palamar Gözlemevi, Dünya‘da mevcut gözlemevlerinin en büyüğüdür. Buradaki aynalı teleskopun çapı 5 m, yüksekliği 40 metre dir.Bu gözlemevlerinde uzaydaki gökcisimlerinin kütlesi, hacmi, ışığının şiddeti vb. incelenmektedir. Uygulamalı fiziğin geliştirdiği tayf (spektrum) analizi, uzaydan gelen ışıklardan, cisimlerin hangi elementlerden oluştuğunu göstermektedir.1932’de Karl Guthe Jansky adındaki bir mühendisin rastlantı sonucu bulduğu uzaydan gelen radyo yayınları, daha sonraki yıllarda radyoteleskopların doğmasına ve uzayın derinliklerinin dinlenmesine, bu radyo yayınlarının kaynaklarının ve nedenlerinin bulunmasına yol açtı.
Uzayda ilk insan ise 12 Nisan 1961 tarihinde SSCB’nin uzaya gönderdiği Yuri Gagarin oldu. Bu arada, insanların uzay boşluğuna yerleşmelerini sağlamak, uzayı uzaydan izlemek, Dünya üzerinde haberleşme kolaylıkları sağlamak için binlerce uydu yörüngeye yerleştirildi ya da uzayın boşluğuna fırlatıldı. Nihayet 1969 Temmuzu’nda Ay’ın Amerikalı astronotlar tarafından ziyaret edilmesi, uzay çalışmalarında en önemi adımlardan biri oldu. Günümüzde uzay yarışı büyük bir hızla sürmektedir. Özellikle de ABD Rusya ve Çin yarışta amansız birer rakiptir.Sonrasında ABD ve Rusya birlik içerisinde çalışmalarını yürütmektedir.
Uzay Hakkında İlginç Bilgiler

Uzay Ne Demek?-2
- Teleskopla uzaya bakan ilk kişi yaklaşık 400 yıl önce İtalyan astronom, fizikçi, mühendis, filozof ve matematikçi Galileo Galilei’dir.
- Uzay esnektir. Zamanın başlangıcından beri ölçülebilir bir oranda genişlemektedir..
- Uzayda herhangi bir ses yoktur.Tamamen sessizdir.
- Astronotlar Uluslar Arası Uzay İstasyonunda altı ay geçirirler ise ilk gittikleri hallerinden Dünyaya %3 daha uzun dönmektedirler. Bunun sebebi de uzayda yer çekiminin bulunmamasındandır.
- Uzaya ilk çıkan insan 1961 yılında Vostok 1 gemisi ile Yuri Gagarin’dir Uzaya giden ilk kadın ise 16 haziran 1963 yılında Vostok 6 uzay gemisi ile Valentina Tereskhova’dır.
- Astronotlar uzayda her gün en az 2 saat egzersiz yapmak zorundadırlar. Eğer egzersiz yapmazlarsa kas kütlelerinin %1’ini kaybedebilirler.
- Uzayda uzun süre kalıp Dünya’ya geldiğinizde ilk bir hafta yürüyemezsiniz. Bunun en büyük sebebi ise Dünya yer çekimine vücudunuzun alışamaması.
- Bir uzay giysisinin maliyeti yaklaşık olarak 11 milyon dolardır.
- Dünyadan her yıl 100’ün üzerinde uzaya yapay uydu fırlatılmaktadır.
- Uzayda herhangi bir su damlası dökülmez veya akmaz. Çünkü uzayda yer çekimi yoktur bu nedenle de su damlacıklara havada uçmaya devam etmektedirler.
- Bilim adamları günümüzde de hala uzayın sonunu bulamamışlardır ve uzayın %73’ü karanlıktır.
Uzay Hakkında Ufkunuzu Açıp Sizi Daha Çok Meraklandıracak Bilgiler
1)Uzaya gönderilen ilk canlı neydi?
Uzaya gönderilen ilk canlı, yaygın bilginin aksine maymun ya da köpek değil, meyve sinekleri idi. Meyve sinekleri, 1947 yılında ABD tarafından Alman yapımı V-2 füzelerle, uzayın canlılar üzerindeki etkilerini gözlemlemek için uzaya gönderildiler. Gönderilen canlının meyve sineği seçilmesinin en büyük nedeni, hastalıklar ve gen bakımından insan ile benzerlik göstermeleriydi.(
2) Keşfedilen ilk gezegen hangisiydi?
Modern zamanda yapılan gözlemlerde artık uzayın derinliklerine kadar inebiliyorken, gökyüzünü keşfeden ilk bilim adamlarının çalışmaları çok eskilere dayanıyor. Keşfedilen ilk gezegen, 1781 yılında Uranüs oldu. Dünya’ya olan uzaklık açısından, Neptün’ün sonra gelen Uranüs’ün ilk keşfedilen gezegen olması da hayli ilgi çekici
3) Dünya’dan ayrılan kaç kilometre sonra uzayda olur?
Dünya ve Uzay arasındaki sınır, insanlar tarafından 100 km olarak belirlenmiş. ‘Karman Line’ adı verilen hat ile yerden 100 km yukarıya çıktığınızda artık uzaydasınız demektir.
4)Evrende bilinen en yüksek dağ hangisi?
Keşfedilen en yüksek dağ, Mars’ta bulunan “Olympus Mons” dağıdır. Dünya’nın en yüksek dağı olan Everest’in 3 katı büyüklüğündedir.
5)Ay yüzeyine ulaşan ilk uzay aracı “Apollo 11”miydi?
Cevap hayır. Uzaya yolculuk konusunda ABD ile Rusya arasında hep bir çekişme olmuştur. Ay’a yolculuk konusunda da iki devlet büyük bir yarış içindeydiler. İki ülke de defalarca başarısız deneme yaptı. Ardından Rus yapımı Luna-2 roketi, Ay yüzeyine ulaşan ilk uzay aracı olmayı başardı. Başardı başarmasına ama büyük bir sorunla birlikte. Luna-2 Ay yüzeyine yüksek hızla çarparak infilak etti. Bu yüzden “Apollo 11” ilk başarılı yolculuk olarak ün kazandı.
6)Samanyolu Galaksisi nasıl kokuyor, tadı neye benziyor?
Bilim adamları, Samanyolu Galaksisi’ni araştırırken buldukları bir madde sayesinde, bu ilginç soruların cevabını vermiş oldular. O madde, “Ethyl Formate” olarak adlandırıldı, evrenin her köşesinde bulunacağı tespit edildi. Tadının frambuaza benzediği, kokusunun da alkollü bir içki türü olan romu andırdığı söyleniyor.
Yazan: Süleyman Ünal
Kaynakça
- Sabit bilgi youtube videosu https://www.youtube.com/watch?v=_1RtdtsQxa4&t=42s
- https://science.howstuffworks.com/why-fruit-flies-were-first-animals-in-space.htm?utm_source=webtekno
- Ekşi, İ , Boztepe, İ , Kurban, D , ÖZCAN, L , Uçar, İ , Bilgin, K , Öztürk, Ö . (2019). UZAY VE TIP NEREDEYİZ? NE YAPMALIYIZ?. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi , 26 (4) , 498-504 . DOI: 10.17343/sdutfd.565423
- ABD ile Rusya, ne zamandır birlikte çalışıyor https://www.nasa.gov/centers/kennedy/shuttleoperations/orbiters/atlantis-info.html?utm_source=webtekno
- https://www.edn.com/luna-2-reaches-the-moon-september-14-1959/