“Yardımcı Pilot” Çevirisi Neden Tehlikelidir?

pilot, yardımcı pilot, Yardımcı Pilot İsmi, Yardımcı Pilot Nedir

Dili kullanış biçimimiz olaylara yaklaşımımızı etkiler. Pegasus “yolcu”, “müşteri” yerine “misafir” kelimesini kullanıyorsa bu bir tesadüf olmayabilir.

Yaygın eğitimde “öğrenci” yerine “katılımcı” kelimesi kullanılıyorsa bunun bir nedeni olabilir.

Daha kendisine sesleniş biçiminde fikir beyan etmesi gerektiği, katılması gerektiği, kendisinden öğrenme ortamına bir şeyler katması gerektiği var.

Psikoloji biliminin;

Uzun süredir üstünde durduğu konulardan biri de dil-biliş arasındaki bağlantıdır. Sosyal inşa (social construction) gibi kocaman bir konu hakkında yapılan binlerce araştırma gösteriyor ki bir şeyi tarif ediş biçimimiz, isimlendirmek için seçtiğimiz kelimeler bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde o şeye yaklaşımımızı, tutumumuzu, duygumuzu, düşüncemizi, davranışlarımızı etkiliyor.

Kokpit içi ilişkiyi düşündüğümüzde;

Güç mesafesinden kaynaklı onlarca uçak kazasını düşündüğümüzde, pilot seçimlerindeki “assertiveness” kriterini düşündüğümüzde “yardımcı pilot” çevirisinin ne kadar tehlikeli bir çeviri olduğu ortaya çıkıyor.

“First Officer” ya da “Co-pilot” kelimelerini “yardımcı pilot” olarak çevirmek; bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde şu hissiyatı veriyor:

• Kokpitte bir pilot var ve o pilot bir uçağı A noktasından B noktasına olabildiğince emniyetli götürmeye çalışıyor. Haa, bu arada o bunu yaparken ona “yardımcı” olan biri daha var.
  

  ---

Tüm pilotlar yardımcı pilottur!

Kokpitte, hatta ekipte herkes zaten birbirine yardımcı olur. Emniyetli çeviri “İKİNCİ PİLOT” çevirisidir. İki pilotun da farklı görevleri vardır, iki pilottan herhangi biri tehlike (hazard) algıladığında bunu rahatça birbiriyle paylaşabilir, iki pilot da hata yapabilir ve diğeri bazen anında, bazen ise uçuştan sonraki çözümlemede (debriefing) geri bildirim vermekten sorumludur.

İstanbul Üniversitesi Havacılık Psikolojisi Yüksek Lisans Programı olarak en önemli misyonlarımızdan biri de havacılık ve uzay alanında yapılan çalışmaları kültürümüze uygun hale getirmek, Türkiye bağlamına, hatta ilgili şirketin ya da organizasyonun bağlamına uyarlamaktır.

Sevgilerimle,

Yazan: Psk. Arınç Sönmez

Kaynakça