2015 Rus Uçağı

2015rusuçağı, rusyayaptırımları, türkrusilişkileri, uçakdüşürülmesi

 

Sevgili havacılık meraklıları; bu yazımızda üzerinden 5 yıl geçen ve Türk-Rus ilişkilerinde önemli milatlardan sayılan Rus uçağının düşürülmesinin etkilerinden bahsedeceğiz.

Olay 24 Kasım 2015 sabah saatlerinde Rusya’ya ait Su-24 isimli uçağın, Türkiye’nin Suriye sınırında hava sahasını ihlal etmesi ile başlamıştır. Rus uçağı bu dakikalar içinde defalarca uyarılmıştır. Ancak Rus pilotlar uyarıları dikkate almayarak uçmaya devam edince 2 Türk F-16’sı Rus uçağını düşürmüştür. Rusya bu olayın üzerine ticaret, eğitim ve turizm gibi Türkiye ile işbirliği yaptığı pek çok alanda Türkiye’ye yaptırımlar uygulamaya başlamıştır.

Siyasi İlişkiler

Uluslararası ilişkilerde ilk tepki Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Türkiye ziyaretini iptal etmesi olmuştur. Sonrasında Rusya 2016 yılı için planlanan Rus-Türk kültür yılı programı için de iptal kararı vermiştir.

Uçağın düşürülmesi sonrasında Rusya siyasetinde en çok konuşulan konu şüphesiz ki bu olaydı. Savaş ilan edelim diyen bürokratlar da vardı, Türkiye savaş başlattı ama biz karşılık vermeyeceğiz diyenler de.

Rusya’nın uyguladığı yaptırımlardan biri de vize konusudur. Rusya Türkiye ile arasında olan vize serbestisini kaldırmıştır.

Gıda

Rusya olay sonrasında Türkiye’den Rusya’ya gelen başta tarım ürünleri olmak üzere birçok ürüne kısıtlama getirmiştir. Yasak getirilen tarım ürünleri arasında domates, soğan, arpacık soğanı, karnabahar, brokoli, salatalık, portakal, turunçgiller, elma, üzüm, armut, şeftali, kayısı, erik, çilek ve karanfil bulunuyor. Ayrıca tavuk ve hindi eti ve tuz da yasaklı listede yer aldı.

Turizm

Türkiye’de turizm geliri söz konusu olduğunda Rus turistlerin önemi yadsınamaz. Bu durumdan ötürü de Rusya bu kriz sonrasında direkt olarak Türkiye’ye yapılan paket tatil turlarının ve charter uçuşların iptaline karar vermiştir. 

Rusya ile kriz yaşanmadan önceki yıl ülkemize 3.649.003 Rus turist girişi olmuşken bu sayı kriz sonrası 2016 yılında 886.256’ya gerilemiştir. Bu veriler de Türkiye’nin bu yaptırımdan ne kadar etkilendiğinin nicel ifadesidir.

İş

Tarım ve turizm dışında Rusya’da çalışan Türklerin çalışma izinlerinin iptal edilmesi ve binlerce Türk’ün ülkeye dönmek zorunda bırakılması da uygulanan yaptırımlar arasındadır. Aynı şekilde Rusya’da faaliyet gösteren Türk şirketlerin faaliyetleri de çoğunlukla kısıtlandı veya durduruldu. Ayrıca Rusya işverenlerinin Türk işçi almasını da yasakladı.

Eğitim

Uçak düşürülmesi krizinden etkilenen bir diğer alan da eğitimdir. Rusya Türkiye’ye olan yaptırımlarına akademik yaptırımları da ekledi. Ülkede bulunan 44 eğitim kurumunun Türkiye ile olan akademik ilişkilerini ve işbirliklerini dondurdu ve askıya aldı. Ayrıca Türkiye’de bulunan öğrencilerinin de Rusya’ya dönmesi gerektiğini söyledi.

Tüm bu olanlardan sonra 27 Haziran’da Erdoğan’ın Putin’e üzüntülerini dile getirdiği bir mektup yollamasının ardından iki ülke arasındaki gerilim azalmış ve ilişkiler normale dönmeye başlamıştır.

---

Yazan: Psk. Esen Şen

Kaynakça:

https://www.ntv.com.tr/dunya/ucak-krizi-sonrasi-turk-rus-iliskilerinde-neler-yasandi,nqUpARHsW0Sizw9Jx9LgZQ

https://tr.sputniknews.com/infografik/201512171019728085-Rusya-Turkiye-yaptirimlar-Su-24/

Kaya, A. Su-24 Krizinden Sonra Türk Rus İlişkileri

Yaşar, G. & Yaşar, M.M. (2017). Türkiye – Rusya Uçak Krizi Sonrasında Türkiye Turizmi. VII. Uluslararası Karadeniz Sempoyumu’nda sunulmuş bildiri, Giresun Üniversitesi, Giresun.

https://haberrus.ru/

https://www.milliyet.com.tr/dunya/rusya-kultur-etkinligini-de-iptal-etti-2156160