Pilot Çeşitleri Neler?, Pilotlarda En Çok Rastlanan Hastalıklar, Pilotlardaki Hastalıklar Neden Ortaya Çıkıyor?, Pilotlukta Mesleki Hastalıklar
Havacılığın en uç noktasında bulunan pilotlar bilgileri, maharetleri, fiziksel ve bedensel performansları ile etkin bir uçuş gerçekleştirmek durumundaki en etkin kişidir. Pilotlar sağlık açısından sürekli olarak çeşitli kontrollerden geçmektedirler. Bu yüzden dünya genelinde pilotlar kadar sık kontrolden geçen başka meslek elemanları yoktur. Pilotların mesleğe girişinden başlayarak ve belirli aralıklar ile üst düzey sağlık taramalarından geçen pilotlar en ufak pürüz sonucu pilotluk görevinden ayrılabilirler . Bu testlerin asıl amacı uçuş zorluğunu ve uçak kazalarını en düşük seviyeye indirmektir. Karada görev yapan bir kişi grip gibi küçük bir rahatsızlıktan fazla etkilenmeyebilir ama havada görev yapan birisi ciddi sorunlar ortaya çıkarabilir. Böyle bir sorunlar ortaya çıkmasın önlemek için kontrollerin yapılması çok doğal olduğunu görüyoruz.
Pilot Çeşitleri Neler?
Pilot deyince aklımızda hep aynı profil canlanıyor ama pilotlarda da çeşitli farklılıklar görülmekte; balon, yamaç paraşütü, planör, hava ambulans veya akrobasi uçağı pilotları gibi örnekler verilebilir. Bunların hepsinde yanındaki kişilerin yaşamlarını tehlikeye atmamak her zaman bir uğraş içerisindedir. Yüzlerce kişinin yaşam sorumluluğunu üstlenmek başlı başına birer stres durumudur. Bu stres durumu sadece yüzlerce kişinin hayatından sorumlu pilotlarda değil, yamaç paraşütü yapan pilotlarda, akrobasi uçağı kullanan pilotlarda da stres her zaman üst düzeydedir.
Ayrıca pilotların meslek hastalıkları da vardır . Bunlar:
- Beslenme düzensizliği
- İşitme kaybı
- Diyabet
- Hipertansiyon
- Yorgunluk, halsizlik durumu
- Psikolojik stres
- Bel-sırt-boyun ağrıları
- Psikiyatrik durumlar
- İlaç kullanımı
- Kozmik radyasyona bağlı kanser
Pilotlardaki Hastalıklar Neden Ortaya Çıkıyor?
Beslenme düzensizliği:
Uzun yolculuklu uçuş yapan pilotlarda görülme sıklıkları fazladır. Farklı bölgelerde uzun süre kalan pilotlarda düzenli beslenme olmadığı bilinmektedirler. Varılan bölgedeki yöre tatlarına da uyum sağlayamadığı için rahatsızlık probleminin olma oranı çok yüksektir. Ayrıca uçuş günleri arasında yemek yememe ya da yetersiz beslenme de fiziki ve bedenen performans düşüklüğüne sebep olmaktadır.
İşitme kaybı
Hava trafiğindeki artış ve atmosferdeki basınçtaki ani değişim ile birlikte yüksek gürültülü uçaklardan çıkan sesler sonucunda pilotlarda işitme kaybına neden olmaktadır .
Diyabet
Güvenli ve hızlı olmasına karşın uçuş sırasında diyabetik yolcu ve pilotlarda gelişebilecek komplikasyonlar, hem yolcuların hem de pilotların uçuş güvenliğini tehdit edebilmektedir. Uzun yolculuklar sırasında yemek veya kabin görevlilerinin sunduğu yemekleri yememeleri sonucu ortaya çıkabilecek sorunlar arasındadır.
Hipertansiyon
Yüksek irtifada bir hava taşıtı içinde bulunmak, düşük basınç düzeyleri ve oksijen yetmezliği koşullarında olan atmosferik değişiklerle neden olmaktır. Bu etmenlere karşı geliştirilen fizyolojik adaptif yanıtlar aktive artışlar ve bu şekilde oluşan kan basıncına neden olmaktadır. Ek olarak yükseklik korkusu olan ve ilk defa uçağa binen insanlar korktukları ve heyecanlandıkları için tansiyonun riski oluşmasına neden olmaktadır.
Yorgunluk, halsizlik durumu
Yoğun sezonlarda limitleri aşan ve yeterince dinlenmeyen uçuş görevlilerinde yorgunluk ya da halsizliğe neden olabilir. Ayıca yorgun pilotlarda öncelikle uykusuzluğa, dikkat dağılma, karar verme hataları, halsizlik ve tahammülsüzlük gibi diğer problemlerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Psikolojik stres
Uçakta uçuşu yönetirken, kabin ekibi ve yolcuların streslerini ve yardımcı pilotun stresini yönetmekten sorumlu olan kaptan pilot bazen aşırı zorlanabilmektedir. Değişik tipte (alkol bağımlısı olan, akıl hastaları , gibi) yolcular pilotun strese girmesini artıracak nedenler arasında gösterilebilir.
Bel-Sırt- Boyun ağrıları
Hava yolu pilotlarında uzun yolculuklarda uzun süreli oturma ve yeterince hareket edilmemesi sonucu ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Ama bu tür ağrılar dinlenme ve hareket etme sonucunda düzelebilir.
Psikiyatrik durumlar
Pilotun bir insan olduğunu unutmayalım en başta. Ailevi problemler, sosyal aktivitelerden uzak, ekonomik sıkıntılar, akranları arasında anlaşmazlıklardan kaynaklanan nedenlerden psikiyatrik hastalıklar meydana gelebilir. Uçuş öncesi veya uçuş anında depresyon, panik, uçuş korkusu gibi durumlardan psikiyatrik durumlar tablosuna ekleyebiliriz.
İlaç kullanımı
Havayolu pilotlarının genellikle orta ya da üst yaş grubu pilotlar oldukları için doktorlar gözetiminde bazı ilaçlar kullanabilir. Ama bazı ilaçların karada yan etkisi az olabilir ama havada yan etkisi bilinmeyen bir nedenden ötürü artabilir. Yan etkisi fazla olan ilaçlardan veya bilinçsizce kullanım nedenlerinden ötürü çeşitli problemler ortaya çıkabilir.
Kozmik radyasyona bağlı kanser
Özellikle ekvatordan kutuplara gidildikçe ve yüksek uçuşlarında güneşteki patlamalar ile güneşten çıkan yakıcı ve kozmik ışınlara maruz kalan pilotlarda kabin ekibinde ve yolcularda beyin, meme, melanoma kolon tipi kanserlere neden olmaktadır.
Sonucunda Ne Oluyor?
Pilotların meslek hastalıkları ile baş etmede havacılık organizasyonlarının gerekli düzenlemeleri yapsalar bile asıl iş pilotlarda bitmektedir. Erişkin bir pilot sağlığını korumak ve yolcuların sağlığını koruması ve uçuşu üst düzeyde tutmak için bazı kişilerden yardım almasına gerek yoktur. Ama kendine dikkat etmeyen sürekli hastalanan düzensiz beslenen pilotlarda uçakta kendi hayatı olmak ile birlikte tüm kişilerin hayatını tehlikeye sokma oranı oldukça fazladır ayrıyeten de meslek hastalıkları da ortaya çıkma oranı da yüksektir. Ama sigara-alkol kullanmayan, düzenli spor yapan, düzenli beslenen pilotlar meslek hastalıklarından büyük ölçüde korunmuş olur ve uçuş esnasında kendi hayatı ile birlikte uçaktaki tüm kişilerin hayatını da riske atma ihtimali de azalır.
Yazan: Süleyman Ünal
Kaynakça:
- Çetingüç Muzaffer ‘ Pilotların Mesleki Hastalıkları ‘http://www.airnewstimes.com/muzaffer-cetinguc-pilotlarin-mesleki-hastaliklari-423-yazisi.html
- Yrd. Doc. Dr. Oğuz Kemal Ali ‘ Uçuş Hekimliği Ve Diyabet ‘ http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/saglik_birimi/TKSEM_c15_s3_Haziran_2015_Rev2.pdf#page=22 Türk Kardiyolojiler Semineri Haziran 2015 sayı 3 cilt 15
- Atalay, Hayriye; Babakurban, Seda Türkoğlu; Aydın, Erdinç ‘ Pilotlarda İşitme Kayıplarının Düzeltilmesi https://web.b.ebscohost.com/abstract?direct=true&profile=ehost&scope=site&authtype=crawler&jrnl=03044793&asa=Y&AN=114745358&h=JQcHQHTRTXpnESZUZ96Igdxe%2fxM2fzJBSGeBNiAR27dYubWA1JerFm5eWNjyqHf1KJaJnv%2bCOBVtGUG9cfQIqg%3d%3d&crl=c&resultNs=AdminWebAuth&resultLocal=ErrCrlNotAuth&crlhashurl=login.aspx%3fdirect%3dtrue%26profile%3dehost%26scope%3dsite%26authtype%3dcrawler%26jrnl%3d03044793%26asa%3dY%26AN%3d114745358 Türk Otolarengoloji Arşivi Aralık 2015 sayı 4 cilt 53
- Yrd. Doc. Dr. Sayın Irmak, Yrd. Doc. Dr. Ekici Berkay, Yrd. Doc. Dr. Erkan F. Aycan ‘ Uçuş Ve Diyabet http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/saglik_birimi/TKSEM_c15_s3_Haziran_2015_Rev2.pdf#page=32 Türk Kardiyolojiler Semineri Haziran 2015 sayı 3 cilt 15
