Hava Yolu İşletmelerinde Rekabet Stratejileri

Yazar :

#havacılıktadereg

Sürekli değişen ve gelişen dünyada, havayolu işletmelerinin varlıklarını sürdürmeleri epey zordur. Giderek artan havayolu işletmesi sayısı da bunu zorlaştırmaktadır. Bununla başa çıkabilmek için havayolu işletmelerinin iyi bir planlama yaparak rekabet stratejilerini belirlemeleri gerekir. Bu stratejilerin neler olduğunu inceleyeceğimiz bu yazıya dilerseniz hemen geçelim.

Öncelikle bu yazının yıldızı olan rekabet stratejisi ne demekmiş ona bakalım. Rekabet stratejisi, bir işletmenin içinde bulunduğu sektördeki rekabet dinamiklerini çözümleyerek rakiplerine karşı rekabet üstünlüğü sağlamak ve böylece işletme hedeflerine ulaşmak için yapmak istedikleri veya yaptıklarıdır.


Havayolu işletmelerinde rekabet avantajı yaratmak için kullanılan üç temel strateji vardır. Bunlar: farklılaşma, odaklanma ve maliyet liderliğidir.

1.Farklılaştırma Stratejisi

Bu strateji tipinde işletme; firmaların ve alıcılarının önemli olarak gördüğü kimi nitelikleri değerlendirerek ve arz ettiği mal ve hizmetleri farklılaştırarak kendi pazarında tek olmayı hedeflemektedir. Firma, tek olmasının pozitif sonucunu yükselen fiyatlarla görmektedir. Türk Hava Yolları, American Airlines, Singapore Airlines, British Airlines, Cathay Pasific, Delta Airlines gibi bazı havayolu firmaları farklılaşma stratejisini uygulamaktadırlar.

2.Odaklanma Stratejisi

Belirli bir müşteri topluluğuna, imalat ve dağıtım düzenine veya belirli bir sektöre coğrafi olarak yoğunlaşarak bütün firma etkinliklerinin belirlenen amaç doğrultusunda biçimlendirilmesidir. Odaklanma stratejisinde maliyetlere veya farklılaşmaya da odaklanılabilir.

3.Maliyet Liderliği Stratejisi

Organizasyonun gerçekleştirdiği etkinlikleri rekabet halinde olduğu firmalara oranla daha az giderle yapmasını ve sektörün olağan seviyesinden daha fazla kara sahip olmasını hedeflemektedir. Örnek vermek gerekirse Southwest Airlines, bu piyasada maliyet liderliği stratejisini uygulamaya ilk başlayan ve bunu en başarılı biçimde gerçekleştiren firma olarak organizasyonunu maliyet üstünlüğü sağlayacak biçimde yapılandırmıştır. Bunu başarmak için turnaround denilen dönüşleri azaltmak, küçük hava yollarını kullanmak, biletleri sadece internet üzerinden satmak, koltuk rezervasyonu yapmamak ve uçuştaki ikramları sınırlı tutmak gibi uygulamalara başvurmaktadır.


İşletmeler bu stratejilerin bir ya da birden fazlasını kullanarak rakip işletmelerin önüne geçmeye çalışırlar. Seçilen rekabet stratejileri, verilen hizmetin kalitesini doğrudan etkileyebilmektedir. Stratejileri belirlemek için karlılık, gider veya kalite gibi ölçütler kullanılmaktadır. Son zamanlardaki çalışmalar firmaların birden çok rekabet stratejisini bir arada etkili bir şekilde gerçekleştirdiklerini ve birleşik rekabet stratejisini uygulamaya koyan firmaların, söz konusu rekabet stratejilerinden sadece birini uygulayan firmalardan daha yüksek bir verim elde ettiğini göstermiştir.

Özetle, havayolu işletmeleri ‘Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.’ sözünü benimsemekte ve rakiplerinden daha iyi olabilmek için bir ya da daha fazla rekabet stratejisi belirlemektedir.


Yazan: Psk. Ayşe Bahar Duyar

Kaynakça:

A, Türk, & Şener, A. A. (2018). Hizmet kalitesi ve rekabet stratejileri arasındaki ilişkinin analizi: havacılık alanında bir uygulama. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 1-21.

Karaman, R., Kargın, M., Gülel, M., & Kuğu, T. D. Stratejik planlama uygulamalarının havayolu işletmelerindeki izleri. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 309-321.

Belki İlgini Çeker ;

En Yeniler

Havacılık Psikolojisi Uçan Blog
Havacılık Psikolojisi Uçan Blog