Havacılık tarihinde iz bırakan efsanelerden biri olan Concorde, zamanının mühendislik harikası ve modern tasarım ve teknolojinin zirvesiydi. Fransız “Aérospatiale” ve İngiliz “British Aircraft Corporation” ortaklığında geliştirilen Concorde, havacılık tarihinin en ikonik uçaklarından biridir. Üretildiği yıllar için ticari bir devrim yaratan Concorde Londra-New York gibi uzun rotaları çok daha hızlı bir şekilde aşabiliyordu. Klasik alıştığımız uçak tasarımlarından çok daha farklı olan bu uçak, delta şeklinde kanatlarıyla, sivri burnuyla ve en spesifik özelliklerinden olan hareketli burun kısmıyla dikkatleri üzerine çekiyordu.
Bu tarz süpersonik hızda bir uçak üretme fikri ilk olarak 1956 yılında İngiltere’de ortaya çıktı. Fransa da 1962 yılında benzer yönde bir proje için çalışmalar başlattı. Daha sonra iki ülke bu projeyi birlikte yürütmeye karar vererek ortak bir çalışmaya imza attı. İlk uçuş denemesi 1969 yılında Fransa’nın Toulouse kentinde yapılmıştır. İlk ticari uçuşunu British Airways için 21 Ocak 1976 tarihinde Londra-Bahreyn arasında gerçekleştirmiştir. Fransız Concorde Air France adına ilk uçuşunu Paris-New York arasında yaptı. Bu uçak saatte 2100 km hızla 18000 metre yüksekliğe çıkabiliyordu. Bu hızla Atlantik okyanusunu yalnızca 3 saatte aşabiliyordu.
Concorde’un bu kadar beğenilmesinin sebebi lüks iç tasarımı, uzak rotalara çok daha sürede varabilme imkânı ve yolculara sunduğu konfordur. Uçağın süpersonik hızlarda seyahat ederken oluşturduğu “sonik patlama,” karada yaşayan insanlar için dikkat çekici bir olaydı. Concorde’da seyahat etmek, dönemin lüks sembollerinden biriydi. Yalnızca 100 yolcu kapasiteli olan uçakta, geniş koltuklar ve premium hizmetler sunuluyordu. Ancak bu hız ve konfor, yüksek maliyetlerle geliyordu. Concorde biletleri son derece pahalıydı; bu nedenle uçak, genellikle iş adamları ve ülkenin önde gelen isimleri tarafından tercih ediliyordu.
Bu yüksek maliyetler nedeniyle şirketler neredeyse hiç kâr edemiyordu. Geliştirme ve işletme maliyetleri nedeniyle biletler de aşırı derecede pahalı oluyordu. Uçuşlara devam edilseydi çok daha fazla zarar ettirebilirdi. Bu uçağı kullanan her iki havayolu olan British Airways ve Air France New York’a olan uçuşlarını 2003 yılında tamamen durdurdular. Uçuşların durdurulma nedeni sadece yüksek maliyetler değildi. 2000 yılında Paris’te yaşanan kaza ile uçuşları bir seneliğine durdurulmuştur. Bu ve yaşanan başka kazalar nedeniyle uçağın güvenirliği fazlasıyla düşmüştür. Ek olarak kapasite sınırlılığı nedeniyle de üretimden tamamen kalkmıştır. Son ticari seferini 24 Ekim 2003 yılında Londra-New York arasında yapmıştır.
Günümüzde Concorde’un birkaç modeli dünyanın çeşitli müzelerinde sergileniyor. Airbus’un Toulouse tesisleri, Londra Heathrow Havalimanı, Seattle Uçuş Müzesi ve üretilen son Concorde’un sergilendiği Bristol havacılık ve uzay müzesi bunlardan sadece birkaç tanesi.
Concorde günümüzde de hala bir mühendislik harikası olarak kabul edilir. Bugün hala süpersonik ticari uçuşları yeniden canlandırma hedefi olan şirketler Concorde’un teknolojisinden ve vizyonundan ilham alıyor.
Concorde, yalnızca bir uçak değil, aynı zamanda bir dönemin simgesiydi. Hızın, teknolojinin ve zarafetin birleştiği bu efsanevi uçak, gökyüzünde bıraktığı izlerle hep hatırlanacak.
Yazar: Aybike Zülal Ülker
Kaynakça
https://en.wikipedia.org/wiki/Concorde/02.01.2025
https://www.heritageconcorde.com/concorde-cabin-interiors/02.01.2025
https://en.wikipedia.org/wiki/Air_France_Flight_4590/02.01.2025
https://www.havayolu101.com/2023/08/20/concordelar-nerelerde-sergileniyor/02.01.2025
https://tr.wikipedia.org/wiki/Concorde/02.01.2025
https://seyruseferim.com/concorde/02.01.2025
https://fransizgastesi.com/2022/07/ingiliz-ve-fransiz-ortak-yapimi-efsane-ucak-concorde/02.01.2025