Cüce Gezegenler Serisi – 3: Haumea

buz gezegeni, cüce gezegen, dünya dışı yaşam, Kuiper kuşağı, seri, Uzay, uzayda yaşam

Merhaba sevgili havacılık ve uzay meraklıları.

Bu yazımda yeni serimiz olan cüce gezegenlerden ‘’Haumea’’ hakkında sizleri bilgilendireceğim. Futbol topu şeklinde ve uzaya savrulmuş bir kaya gibi görünen bu gezegeni keşfe çıkalım. Keyifli okumalar dilerim.

Haumea

Kuiper Kuşağı’nda Neptün’ün yörüngesinin ötesindeki cüce gezegen Haumea, aslında oval şekilli bir nesnedir. Yazımın giriş kısmında futbol topu şeklinde dedim çünkü bu cüce gezegenin hızlı dönüşü, onun şeklini bozarak bir futbol topu gibi gösterir.

Dünya’dan 10 kat daha küçüktür. Namaka ve Hi’iaka olmak üzere iki uyduya sahiptir. Başlangıçta, bir keşif ekibi tarafından Noel Baba olarak adlandırılmıştır. Adını Hawaii’nin doğum tanrıçası Haumea’dan almıştır.

Boyut ve Mesafe

Haumea’nın yarıçapı yaklaşık 385 mil, yani 620 kilometredir. Ortalama 4.010.000.000 mil (6.452.000.000 kilometre) mesafeden Haumea, Güneş’ten 43 astronomik birim uzaklıktadır. Güneş ışığının Güneş’ten Haumea’ya ulaşması 6 saat sürer.

Yörünge ve Dönme

Milyarlarca yıl önce devasa bir çarpışma, Haumea’nın dönüşünü başlattı ve aylarını yarattı. Haumea’nın Güneş etrafında bir yolculuk yapması 285 Dünya yılına denktir. Haumea’da bir gün dört Dünya saati sürer.

Oluşumu ve Yapısı

Cüce gezegen Haumea, Neptün’ün yörüngesinin ötesinde Kuiper Kuşağı adı verilen disk benzeri bir bölgede yörüngede dönen bir grup nesneden biridir. Bu uzak bölge, yaklaşık 4,5 milyar yıl önce güneş sistemimizin tarihinin erken dönemlerinde oluşan binlerce minyatür buzlu dünyayla doludur. Bu buzlu, kayalık cisimlere Kuiper Kuşağı nesneleri, trans neptün cisimleri veya plütoitler denir.

Gökbilimciler, Haumea’nın buzla kaplı bir kayadan yapıldığına inanıyor. Fakat şimdilik daha fazla bilgi kaynaklarda mevcut değildir. Haumea’nın yüzeyi ve atmosferi hakkında çok az şey biliniyor, yine de bilinene göre Haumea’nın yüzeyi aşırı derecede soğuktur, bu yüzden orada yaşamın olması da pek olası görünmüyor. Haumea, halkalara sahip olduğu bilinen ilk Kuiper Kuşak Nesnesidir.

Haumea hakkında bilinen her şey, dünyanın dört bir yanından gelen yer tabanlı teleskoplarla yapılan gözlemlerden sağlanmaktadır. Kaynaklarımız oraya ulaşıp birebir keşif yapmak için yeterli olmadığından dolayı yeterli bilgiye erişemiyoruz. Ayrıca, benim fikrime göre Haumea, bilinene göre bir potansiyel yaşam içermediği için keşif odaklı bir gezegen değildir. Fakat yaşadığımız bu büyük evrende, aklımıza gelmeyecek olasılıkların mümkün olduğuna inanıyorum. Buzla kaplı bu kayalık cisimde dünya dışı canlılar olabilir mi?

---

Yazan: Arzuhan Bilgin

Kaynakça:

https://en.wikipedia.org/wiki/Haumea

https://solarsystem.nasa.gov/planets/dwarf-planets/haumea/in-depth/#otp_exploration