Havacılık Freyzyolojisi

Yazar :

#aviationphraseology, #havacılıkfreyzyolojisi, #havacılıkiletişimkalıpları, #pilotvekontrolöriletişimi, Havacılıktaİletişim

İletişimin havacılıktaki önemine her fırsatta değinmekteyiz ve kaza-kırımlarda etkisiz iletişimin payının oldukça fazla olduğunu biliyoruz. Bu sebeple de iletişimin en etkili şekilde sağlanması için havacılık, kendisine özgü dil geliştirmiştir. Daha önce bu kapsamda havacılığın kendi alfabesi olduğundan bahsetmiştik. https://blog.havacilikpsikolojisi.net/havacilik-alfabesi-nedir/  Bu yazımızda ise havacılığın kendisine özgü dil kullanım kalıpları ve kısaltmalarından bahsedeceğiz. Bunlar havacılık freyzyolojisi olarak adlandırılmaktadır.

Havacılıkta yaşamsal öneme sahip olan ve en çok dikkat ve uzmanlık gerektiren iletişim, hava trafik kontrolörleri ile pilotlar arasında gerçekleşen sözel iletişimdir. İdeal bir hava trafik akışı için pilotlar ve kontrolörler arasındaki mesaj alışverişinde belli miktarlarda tekrarlamalar söz konusudur. Kontrolör herhangi bir etkinlik müsaadesi verdiği zaman, pilotlar bu mesajı tekrar ederek kontrolörlere iletirler ve böylece mesajın anlaşılıp anlaşılmadığı kontrol edilir.

Standartlar

  • Çağrı adları, uçuş seviyeleri, uçuş başları, rüzgar yönü ve hızı, transponder kodları ve altimetre değerleri gönderilirken her rakam tek tek gönderilir.
  • İrtifa, bulut yüksekliği, görüş ve RVR bilgilerinin göndermeleri 100 ve 1000’li değerler ile ifade edilir.
  • Frekans gönderimleri 5 ve 6’ncı haneleri sıfır ise 4 haneli, sıfır değil ise tek tek söylenir.
  • Zaman belirtilirken karışıklığa sebep olmayacak ise sadece dakikalar gönderilir.
  • Çağrı adının kısaltması sadece ilgili birim tarafından karışıklığa neden olmayacaksa yapılır. İlk temaslarda mutlaka tam çağrı adı verilir. Eğer kontrolör kısaltırsa bundan sonra kısa çağrı adıyla çağrı yapılır.
  • “Take off” yalnızca kalkış izni verilirken kullanılır. Karışıklığa sebep olmaması için “Prior to take off’ ve ‘after take off’ gibi ifadeler kullanılmaz. 

En Sık Kullanılan Kalıplar

Affirm: Mutabık, Evet 

Aknowledge: Gönderilen mesajın alındığını ve anlaşıldığını bildirir.

Approved: Önerilen eylemin yapılmasına müsaade edildiğini belirtir. 

Break break: Yoğun bir anda veya acil müdahale gerektiren durumlarda, verilen bir mesajın kesilerek, başka bir uçağa mesaj iletmek amacıyla kullanılır.

Cleared: Belirlenen koşullar altında devam edilmesine/ yeni bir eyleme başlanmasına müsaade etmek.

Confirm: Bir müsaade, bilgi ve eylem bilgisinin onaylanmasının talep edilmesi. 

Correction: Bir göndermede hata yapıldığında kullanılır. Takiben doğru olan bildirilir.

How do you read: Göndermenin anlaşılabilirliğinin nasıl olduğunu belirlemek için kullanılır.

Negative: Doğru değil, izin verilmedi anlamında kullanılır.

Pass your message: Mesajınızı göndermeye devam edin. 

Recleared: Verilen son müsaadede bir değişiklik yapıldığını ve bu yeni müsaade ile bir önceki mesajın tamamının veya bir kısmının değiştirildiğini belirtir.

Stand by: Bekleyin, sizi arayacağım. 

Unable: İsteğiniz yerine getiremem. 

Wilco: Mesaj alındı, yerine getirilecek. 

Word twice: Haberleşme zorlukları mevcut, bütün kelimeleri iki kere gönderin.


Yazan: Psk. Esen Şen

Kaynakça:

Cardosi K, Falzarano P ve Han S (1999) Pilot Controller Communication Errors: An Analysis of Aviation Safety Reporting System (ASRS) Reports, Rep. No. (DOT/FAA/AR-98/17). Washington, DC: Federal Aviation Administration.

Ergül, H . (2013). Havacılık Ortamlarında İletişim Biçimleri. Selçuk İletişim, 6 (1), 99-106. 

https://www.skybrary.aero/bookshelf/books/115.pdf

http://aviation-safety.net/

Yorum Bırak ;

E-mail hesabınız yayınlanmayacaktır.

Belki İlgini Çeker ;

En Yeniler

Havacılık Psikolojisi Uçan Blog
Havacılık Psikolojisi Uçan Blog