Havacılık Kavramlarından ‘‘Türbülans’’
Geçmişten günümüze uçak yolculuklarının artmasıyla birlikte gözlemlenebilir birçok havacılık kavramı ile karşılaşmaktayız. Bunlardan biri olan ve çoğu insanın korkulu rüyası haline gelen türbülanstan, şu an okumakta olduğunuz yazımda sizlere bahsedeceğim. Peki türbülans nedir ve nasıl oluşur ?
Havacılık Kavramlarından ‘‘Türbülans’’-1
Türbülansın kelime anlamı çalkantıdır. Bir gazın ya da sıvının çeşitli etkenlerle düzensiz şekilde yer değiştirmesi ile oluşan bir harekettir. Hava taşıtları için ise türbülans taşıtın rotası üzerindeki bulutlarda sıcak ve soğuk havanın yer değiştirmesi ile ortaya çıkan düzensiz hava akımlı bir sarsıntıdır. Uçakta meydana gelen bu sarsıntı çok şiddetli olabileceği gibi hafif bir şekilde de gözlemlenebilir. Havacılığı etkileyen 2 çeşit türbülans bulunmaktadır.
Bunlar; düşey ve yatay türbülanstır. Düşey türbülans aşağı ve yukarı hareket eder buna bağlı bir çalkantı oluşturur. Çok yüksek dağların tepesinden geçen uçakların, dağların oluşturduğu düzensiz hava akımına kapılıp savrulması da düşey türbülans çeşidi olan mekanik türbülansa örnektir. Yatay türbülans ise rüzgarın aniden yer değiştirmesi ile oluşan bir türbülans çeşididir. Türbülanslar şiddetlerine göre hafif-orta-yüksek şiddetli türbülanslar olarak üçe ayrılır. Hafif türbülanslara aslında hepimiz denk geliriz ve bazen farkında bile olmayabiliriz. Uçağın aniden fakat kısa süreli düşüyormuş gibi hissettirmesi bu tip türbülanslara örnektir.
Orta türbülanslar 10-15 dakika sürecini kapsar. Fakat bu bazen saatlerce sürebilir, yine şiddetine göre ayaktaki yolcuların dengesini kaybetmelerine ve yaralanmalarına sebep olabilmektedir.
Yüksek şiddetli türbülanslara ise hayatınız boyunca uçsanız bile rastlamamış olabilirsiniz. Uçuş sürecinde denk gelseniz, yüksek şiddetli türbülanslar endişe edilecek bir durum teşkil etmemektedir. Aşırı şiddetteki türbülans, yolcular ve kabin ekibi için tehlikeli olabilir. Ancak bir uçağın düşmesine sebep olmaz. Günümüz teknolojileri sayesinde birçok türbülans daha uçak kalkmadan tespit edilip uçakların rota değiştirmesi sağlanabilmektedir. Türbülansların bazıları önceden tahmin edilebildiği gibi bazıları da aniden meydana gelmektedir.
Modern havacılık teknolojileri bu gibi olaylara bağlı etkileri daha aza indirebilmek için birçok testler ile uçuş güvenliğini artıracak yenilikler geliştirmiştir. Tahmin edilemeyen türbülanslar tamamen uçağın güzergahında ortaya çıkan bir durum olduğu için o an yapabilecek bir şey yoktur fakat uçak içinde yapmanız gereken şey ise emniyet kemerinin her daim takılı olmasıdır. Gerekli açıklamaları kabin ekibi sizlere yapacaktır. Emniyetli ve keyifli uçuşlarınız olması dileğiyle…
Yazan: Afranur Gürcüoğlu
Kaynakça:
https://www.flypgs.com/seyahat-sozlugu/turbulans
