merkür, messenger, messengeruzayaracı
Merhaba sevgili uzay meraklıları! Ne uzay araçları geldi geçti o simsiyah, sonsuz ve insanı meraka sürükleyen uzaydan da hiçbiri bir MESSENGER olamadı. Neden mi böyle iddialı bir cümle kullandım? Cevap yazıda gizli, buyurun MESSENGER uzay aracını tanıyalım.
MESSENGER isminin açılımı: MErcury Surface, Space ENvironment, GEochemistry and Ranging şeklindedir. Merkür’ün yörüngesinde bulunan bir uzay sondası olan MESSENGER, Merkür’ün jeolojisi, kimyasal bileşimi ve manyetik alanını incelemek amacıyla Ağustos 2008’de fırlatıldı. Ekim 2008 ve Eylül 2009’da Merkür’ün yanından geçen MESSENGER 18 Mart 2011 tarihinde Merkür’ün yörüngesine giren ilk uzay aracı olmayı başardı. Bu büyük bir başarıydı. Çünkü Merkür’ün yörüngesine girmek, Dünya’dan doğrudan gelen bir uzay aracının Güneş’in çekiminden etkilenip Merkür’ün yörüngesine girmek için çok fazla olan bir hızda gezegenin yanından geçeceğinden zordur.
Ağırlık: 485 kg
İlk Uçuş: Ağustos 2004
Yörüngede Dönüş: 3.308
Faaliyetleri: 1 kez Dünya’nın, 2 kez Venüs’ün, 3 kez Merkür’ün yanından geçmiş ve bilgi toplamıştır.
Görev sona eriş tarihi: 30 Nisan 2015’te Merkür’ün yüzeyine çakılmıştır.
Mart 2011’de Merkür’ün yörüngesine oturarak gezegenin tamamını gözlemleyen Messenger, 30 Nisan 2015’te gezegenin yüzeyine çakılmıştır. Bu çakılma Merkür’ün Güneş’e bakan yüzünde meydana geldiği için NASA teleskopları çarpış anını gözlemleyememiştir. Fakat gezegenin yüzeyinde çarpmanın etkisiyle yaklaşık 16 metre çapında krater oluştuğu biliniyor.
MESSENGER Uzay Aracının Önemli Bulguları
Küçülen Gezegen: MESSENGER’dan önce Merkür üzerindeki derin uçurumlar ve dikliklerin küresel bir küçülmeyi gösterdiği düşünülüyordu. Bu düşünce, çekirdeği gezegen kütlesinin % 60-70’sini oluşturması ve çekirdeğin soğumasının gezegenin boyutlarında gözle görülür bir azalmaya neden olacağı şeklindeydi. MESSENGER verileriyle yapılan hesaplamalarla küçülmenin önceki hesaplara göre iki ile yedi kat daha hızlı gerçekleştiği görülmüştür.
Merkür’de Manyetik Alan: Mariner 10 verileri manyetik alanın Merkür’de de olduğunu belirlemişti.. Merkür’deki demir çekirdeğin uzun süre önce soğuduğunu düşünen araştırmacılar bu bilgiye şaşırmıştı. Bazı araştırmacılar bu alanın donmuş dış kabuğundan kaynaklı olduğunu düşünmüş fakat MESSENGER bunun tersini göstermiştir: Merkür’deki manyetik alan yüzeyden değil hareketli çekirdeği tarafından üretiliyor.
Kutupta su: 1991 yılında Porto Riko’daki Arecibo Radyo Teleskopu ve Kaliforniya’daki Goldstone anteni Merkür kutuplarında buz yansımasını andıran olağan dışı parlak radar yansımaları tespit etmiş fakat hiçbir araç kraterlere doğrudan bakamamıştır. MESSENGER kraterleri ve -173 C derece sıcaklığındaki karanlık diplerini görüntüleyerek bu kısımlarda su-buzu olduğunu doğrulamıştır.
Merkür’ün gizli yüzü Caloris Havzası:
1970’lerin ortalarında Merkür’ün yakınından 3 defa geçen Mariner 10 aracı, gezegenin yüzünü tam olarak görüntüleyememiştir. Bu yüzden de “Merkür’ün gizli yüzü” olarak tanımlanan kısım MESSENGER’a kadar sır olarak kalmıştır. MESSENGER Güneş Sistemi’ndeki en büyük ve en genç havza olan, meteor ve kuyrukluyıldız çarpışmalarıyla oluşmuş Caloris havzasını gören ilk uzay aracı olmuştur. MESSENGER’dan alınan görüntüler, havza ağzının kenarlarında volkanik delikler olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Merkür’ün kuyruğu: MESSENGER Merkür’ün ekzosfer katmanını gözlemlemiş ve Güneş’in etkisiyle 2 milyon km uzunluğunda kuyruğu oluşan kuyrukyıldızlar gibi Merkür’ün de kuyruğu olduğunu belirlemiştir. Bu kuyruk ekzosferden yayılan hidrojen, helyum, sodyum, potasyum ve kalsiyum gibi bileşenler içeriyor.
MESSENGER uzay aracı gibi bize uzayın bilinmezleri hakkında bilgi getiren diğer uzay araçlarıyla ilgili yazıları da Uçan Blog’ta bulabilirsiniz.
Yazan: Psk. Dan. Sidre Çalışkan
Kaynakça
http://www.astronomidiyari.com/yazi/messengerdan-veda/ Erişim tarihi: 5 Mart 2020
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/messenger-uzay-araci-merkurun-yuzeyine-carparak-gorevini-tamamladi Erişim tarihi: 5 Mart 2020
https://www.hurriyet.com.tr/dunya/uzay-araci-messenger-merkure-cakildi-28888997 Erişim tarihi: 5 Mart 2020
https://www.onlinefizik.com/messenger-uzay-araci-icin-zorlu-gorev/ Erişim tarihi: 5 Mart 2020
https://tr.wikipedia.org/wiki/MESSENGER_(Uzay_sondas%C4%B1) Erişim tarihi: 5 Mart 2020
