Yapay Uydular

yapayuyduçeşitleri, yapayuydularıngörevleri, yapayuydularınkullanımalanları, yapayuydularneiçinkullanılır, yapayuydularnelerdir
Yapay uydular, insanoğlunun geliştirip Dünya’nın veya başka gezegenlerin yörüngesine yerleştirdiği uydulardır. Bu uydular genellikle yarı-bağımsız bilgisayar kontrollü sistemlerdir.
Yapay uydu çeşitlerine geçmeden önce ilk yapay uyduyu konuşalım.
İLK YAPAY UYDU: Sputnik 1
4 Ekim 1957 tarihinde, SSCB tarafından uzaya fırlatılarak yörüngeye oturtulan Sputnik 1, aynı zamanda süper güç denilen büyük devletler arasında Uzay Yarışı’nı da başlatmış oldu. Soğuk savaş döneminde fırlatılan uydu, kısa zamanda çok büyük ses getirdi.

Yapay Uydular-1
Uydunun ağırlığı 80 kg olup, çapı 58 cm, yörünge yüksekliği 250 km idi. Küre şeklinde bir gövdesi ve bundan ayrılan 2,4 ila 2,9 m uzunluğunda dört uzun anteni vardı. 20 ve 40 MHz gücünde iki radyo vericisi bulunmaktaydı. Bu radyo sinyalleri iyonosferdeki elektron yoğunluğunu ölçmede kullanıldı. Ayrıca, uydunun iç basıncı ve sıcaklığı da sinyallerle iletiliyordu. Böylece uydu çeperinin bir göktaşı tarafından delinip delinmediği takip edilebiliyordu.
Sputnik 1, üzerine yerleştirilen pilleri bitene dek, toplam üç hafta boyunca Dünya’ya sinyal gönderdi. Pillerin bitmesinin ardından ise, Sputnik’in yörüngesi görsel olarak izlenmeye devam edildi. Sputnik 1, fırlatma tarihinden tam 92 gün sonra, yani 4 Ocak 1958 tarihinde, atmosfere giriş yaparak yandı. Söz konusu uydu, yörüngede toplam 1.400 tur atmıştı ve 70 milyon km yol kat etmiştir.
Yapay Uydu Çeşitleri
- Haberleşme Uyduları
İsminden de belli olduğu gibi tv, radyo, telefon, televizyon, internet vb şeyler için uzaya gönderilmiş uydulardır. Tabi temel olarak yine haberleşmek için kullanılıyorlar. Modern haberleşme uyduları çoğunlukla Alçak Dünya yada Molniya yörüngelerinde kullanılır.
Kısaca alçak dünya yörüngesi ve molniya hakkında bilgi vermek gerekirse;
alçak dünya yörüngesi yer yüzünden gök yüzüne doğru minumum 2000 km uzaklıktadır. Molniya yörüngesi ismini Ruslardan almıştır anlamı ‘yıldırım’ dır.
- Meteoroloji Uyduları
Bu uydular Dünya yada görevlendirildikleri gezegenlerdeki meteorolojik olayları incelemek ve tahmin etmek için kullanılır. (Hava durumu tahmini vs.)
- Anti-uydu Silah Sistemleri
“Katil uydular” olarak da bilinen bu uyduların amaçları düşman uydularını yok etmektir. Düşman uyduları vurmak için kinetik mermiler ya da enerji veya partikül silah sistemleri kullanırlar.
Kinetik enerjili mermiler patlamak yerine oluşan kinetik enerjiyi kullanarak hedeflerini delip geçmek için üretilmiştir. Bir diğer tanımıyla tank yada özel zırh delicidirler.
- Astronomik Uydular
Dünya’nın atmosferi, ışık kirliliği veya elektromanyetik radyasyon tarafından engellenemediklerinden, astronomik uydular diğer dış uzay nesneleri de dahil olmak üzere uzak gezegenlerin, güneşten gelen tehlikeli ışınlar ve galaksilerin gözlenmesi için kullanılan uydulardır.
- Gözlem Uyduları
Gözlem uyduları Dünyayı gözlemler. Sadece, askeri amaçlar için değil, harita yapımı, meteoroloji, kasırgalar ve orman yangınları gibi insanları etkileyebilecek çevresel değişiklikleri izleme amaçlı kullanılırlar.
- Hava Uyduları
Meteorolojik uydu olarak da tanınan hava uyduları, ağırlıklı olarak Dünya’nın iklimini ve gelecekteki hava tahminleri ile ilgili bilgileri izlemek ve kaydetmek için kullanılır.
Şehir ışıkları, kum ve toz fırtınaları, buz haritalama, yangınlar ve ozon delikleri gibi bazı çevresel felaketleri izlemek için daha çok kullanılmaktadırlar.
- Biyouydular
Bilimsel amaçla canlıları taşıyan uydulardır. Günümüzde genelde bakteri taşırlar.
- Minyatür Uydular
Çok çeşitli amaçlarla kullanılabilen sıradışı şekilde ufak cüsseli uydulardır. 500-200 kg arasında olanlara “miniuydu”, 200-10 kg arasında olanlara “mikrouydu”, 10 kg`dan daha hafif olanlara “nanouydu” denir.
- Keşif Uyduları
Askeri, gözetleme veya istihbarat amaçlı kullanılan casus uydular dır. Füze erken ikazı, nükleer patlama tespiti, radar görüntüleme dahil olmak üzere birçok keşif uydusu vardır.
Türkiye’nin Sahip Olduğu Yapay Uydular
-
Ülkemizin Haberleşme Uyduları
Haberleşme uydularımız hepimizin bildiği kurum olan Turksat tarafından yönetilmektedir. Aktif ve aktif olmayan uydularımız vardır. Ben bu yazımda aktif olanları ele alacağım.
Aktif Olan Haberleşme Uydularımız
a- Turksat 3A b- Turksat 4A c- Turksat 4B
Gözlem(Keşif) Uydularımız
a- Bilsat b- Rasat c- Göktürk 1 d- Göktürk 2
Yazan: Rümeysa Sürükli
Kaynakça:
https://malzemebilimi.net/yapay-uydu-nedir-cesitleri-nelerdir.html
https://www.elektrikde.com/uydu-nedir-cesitleri-nelerdir/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Sputnik_1
https://www.turkcebilgi.com/yapay_uydular
https://teknokoliker.com/2019/06/yapay-uydular-turkiyenin-yapay-uydulari.html
https://www.bilgiustam.com/dnyanin-ilk-yapay-uydusu-sputnik-1/