Boeing 747
Merhaba sevgili okur, bu yazıda sizlere Boeing 747 hakkında bilgi aktarımı yapacağım.
Boeing 747 (Jumbo Jet), havayolu taşımacılığında kullanılan bir jet uçağıdır. İlk ticari uçuşunu 1970 yılında gerçekleştirmiştir. Büyüklük rekorunu Airbus A380’in hizmete girdiği 2006 yılına kadar elinde tutmuştur. Boeing Commercial Aircraft tarafından üretilen dört motorlu 747, çift katlı bir tasarıma sahiptir. İki-sınıf yerleşim planı 524 yolcu için yer sağlarken, tipik üç-sınıf yerleşim planı 416 yolcu için yer sağlamaktadır. Üst katın oluşturduğu kambur, 747’nin kolayca tanınabilmesini sağlar.
747 serisi ses hızının altında ve kıtalar arası mesafelerde uçmaktadır. Bazı modellerle New York’tan Hong Kong’a – dünyanın çevresinin üçte biri – durmaksızın uçmak mümkün olmaktadır. 1989 yılında Qantas’a ait bir 747-400’ün Londra’dan Sidney’e (18.001 km) 20 saat ve 9 dakika da uçmasına karşılık, teslimat amaçlı olan bu uçuş yolcu veya kargo yükü olmadan gerçekleştirilmiştir.
1970’li yıllarda petrol krizi ve Amerika’daki ekonomik durgunluk, havayolunu tercih eden yolcu sayısını azalttı ve 747’leri doldurmak zorlaştı. American Airlines daha fazla yolcu çekebilmek için bazı koltukları çıkartıp yerine piyano barları oluşturdu. Zamanla 747’ler kargo taşımacılığına geri döndü ve satıldı. Continental Airlines yıllar sonra 747’leri servisten kaldırdı. Trijet DC-10, L-1011 ve müteakip twinjet 767 ve A300 gibi daha ufak, daha verimli geniş gövdeli uçaklar 747’nin pazar payını elinden aldı ve havayollarındaki fiyat serbestisi uluslararası noktadan noktaya uçuşları yaygınlaştırdı. Air Canada, Aer Lingus, Avianca, SAS, TAP, America West, Olympic Airways ve Japan Airlines firmaları da 747’yi servisten kaldırdı.
Buna rağmen birçok uluslararası havayolu şirketi 747’yi yoğun rotalarda kullanmaya devam etti. Bugün en büyük 747 filoları British Airways’e ve Lufthansa’ya aittir. Boeing 747-400 tipi uçakların menzili yaklaşık on veya yirmi saattir.
Türleri
Boeing 747-100 serisi: İlk Boeing 747 modeliydi ve 1970 yılında Pan American World Airways’te hizmete girdi. Bu modelin kargo versiyonu üretilmedi ve toplamda bu uçaktan 167 tane üretildi.
Boeing 747SP serisi: En küçük Boeing 747 versiyonudur. Uçak sadece 45 tane sattı ve günümüzde sadece Iran Air’de yolcu hizmeti vermektedir.
Boeing 747-200 serisi: Boeing 747-200 yolcu kargo ve kombi versiyonları üretildi. Bazı 747-200’ler hâlen etkin hizmettedir.
Boeing 747-300 serisi: Bu modelin üst katı uzatılmıştı. Toplamda 81 tane üretildi. Günümüzde hâlen Mahan Air’de yarı yolcu yarı kargo olarak hizmet vermektedir.
Boeing 747-400 serisi: En çok satan ve en ekonomik versiyonudur. Toplamda 694 tane üretilmiştir. 2005 itibari ile yolcu 2009 itibari ile de kargo versiyonunun üretimi durmuştur. Günümüzde en büyük 747-400 kullanıcısı British Airways’tir.
Boeing 747-8 serisi: En yeni ve günümüzde üretimde olan tek Boeing 747 versiyonudur. İlk uçuşunu 8 şubat 2010’da yapmıştır. Kargo versiyonu 12 ekim 2011’te yolcu versiyonu ise 1 haziran 2012’te hizmete girmiştir. Temmuz 2016 itibarıyla, toplamda 125 adet (74 kargo versiyonu ve 51 yolcu versiyonu) onaylanmış sipariş bulunmaktadır. En büyük kullanıcısı British Airways’tir.
Vukuat
1974 yılı itibarıyla toplam 45 adet 747 kazası olmuş ve 3744 kişi ölmüştür.
Özellikleri
Innovation (Yenilik)
747 kısa sürede ticari havacılığın simgesi haline geldi. 747 posta pulu meşhurdu, pop kültürünün bir simgesi, filmlerin ve televizyonun arka planıydı ve hatta Uzay Mekiği’ni bile taşıdı. Uçak, bir dizi teknolojik ve havacılık ilkini tanıttı; en büyüğü, ikiz koridor geniş gövde tasarımının icadıdır. Aynı zamanda, yüksek baypaslı turbofan motorun ilk ticari kullanımına işaret etti.
Baş tasarımcı Joe Sutter’ın komutası altında, 747’nin tasarımı güvenliğe dayanıyordu. Boeing, dörtlü hidrolik sistemleri, yedek yapıları ve dört ana iniş takımını (uçak iki üzerinde çalışabilir) tanıttı, Boeing ayrıca kesinlikle prosedürel eğitimden davranış eğitimine geçerek pilot eğitimini yeniden keşfetti. 747’nin hava yolculuğunda dev bir etkisinin olması uzun sürmedi. Dünya havayolları için olmazsa olmaz amiral gemisiydi ve lüksü ve yolcu çekiciliği ile yolcuları cezbetti.
Müşteriler
747’yi ayırt edici kamburu ve Hollywood statüsünün dışında olağanüstü kılan şey, 747 filosunun Dünya’dan 137.000’den fazla yolculuğa eşit olan 57 milyar deniz milinden (121.5 milyar kilometre) fazla kayıt yapmasına yardımcı olan müşterilerdir. Aya ve geri! Müşterilerimizle yaptığımız ortaklıklar sayesinde hava yolculuğu dünyanın çoğu için bir olasılık haline geldi. 747’ler, 5,9 milyardan fazla insanı uçurdu – bu, dünya nüfusunun yüzde 78’ine eşdeğer-. Ve 747’nin rolü devam ederken, orijinal tasarımcıların 747’yi dünyanın en iyi kargo uçağı olarak performans göstermesi için öngördüğü ve optimize ettiği bir hizmet sunuyor.
“Son 50 yılda, 747 efsanevi hale geldi, bugün romantik bir uçuş çağına, diriltmeye devam etmemiz gereken bir çağa bir köprü. Ama bundan daha fazlası, 747, insan ruhunun gücünü ve kalplerimiz, aklımız ve sıkı çalışmamızla neler başarabileceğimizi hatırlatıyor. Çatışmalarla dolu görünen bir dünyada umudumuzu yitirsek bile, gözlerimizi gökyüzüne çevirebileceğimizi ve Göklerin Kraliçesi’nin gökleri geçen o büyük zulmünü görebileceğimizi ve yine de büyük sıkıntıların üstesinden gelebileceğimizi bildiğimizi hatırlatır. ve inanılmaz şeyler başarmak. “ – Mike Lombardi, Boeing Historia
Yazan: Zeynep TÜFEKÇİ
Kaynakça:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Boeing_747
http://www.boeing.com/commercial/747/
