F-4 PHANTOM

F-4 Phantom

Yazar :

F-4 PHANTOM, hava, havacılık, savaş uçağı, uçak, UçakYapımındaİnsan

 

Tam ismi F-4 Phantom ll, Mc Donnell Douglas  firması (günümüz Boeing’i) tarafından 5.000 adetten fazla üretilmiş çok yönlü bir avcı bombardıman uçağıdır. F-4, Vietnam Savaşı’nda Amerika tarafından kullanılmış ve Rus Mig 21’lerine karşı büyük bir zafer elde etmiştir. Amerika tarafından ise 1996 yılında hizmetten çıkartılmış olup eğitimlerde hedef uçak olarak kullanılmaktadır.

Günümüzde aktif kullanan ülkeler: Japonya, Güney Kore, Mısır ve Türkiye’dir. Japonya ve Türkiye’deki F-4’ler, F-35 uçaklarının gelmesiyle hizmet dışı kalacaktır.


Teknik Özellikler

Mürettebat:2

Uzunluğu:19.2m

Boş ağırlığı:13.760 kg

Azami kalkış ağırlığı:28.030 kg

Seyir hızı:940 km

F-4 PHANTOM-1
F-4 Phantom-1

 


Türkiye’nin F-4E Alımları

Türkiye’ye, 1952 yılında NATO ‘ya katılmasından çok kısa bir süre sonra ABD’den çok miktarda askeri teçhizat , araç ve gereç yardımı yapılmaya başlandı. Türkiye bu yardımlarla F-84F ve F100 savaş uçaklarına sahip olmuştu.

Türkiye’nin yeni bir savaş uçağı alım kararı, Yunanistan’ın 1971 yılında 36 adet F-4E siparişi vermesi sonrasında alınmış oldu. Türkiye Yunanistan’ın F-4E siparişinden hemen bir yıl sonra Peace Diamond projesi ismiyle 40 adetlik ilk F-4E siparişini verdi. İlk 2F-4E pilot ve bakım personellerinin Amerika’da eğitim almasının ardından 1974 yılında Eskişehir 1. Ana Jet Üssü’ndeki 112. Filo’da göreve başlamış oldu. Bu teslimatların tamamlanmasının ardından Türkiye ikinci bir sipariş ile 32 adetlik F-4E’nin yanı sıra taktik ve keşif görevlerini de yerine getirebilen 8 adetlik RF-4E siparişi verdi (Peace  Diamond ll).

 

F4-E’ler 111. Ve 172. Filolara teslim edildi. RF-4E’ler ise 113. Filo’da hizmete başladı. 1981 yılında da 15 adetlik daha F-4E teslimatı yapıldı. Bu alımların dışında Körfez Savaşı’nda ABD’ye verilen destek sonucunda Türkiye hibe yoluyla 40  adet daha F-4E sahibi olmuş oldu. 1990 yılında Doğu- Batı Almanya’nın birleşmesiyle 46 adet RF-4E daha Hava Kuvvetleri’ne kazandırılmış oldu. Bunların 14 adedi yedek parça olarak kullanılmak için ayrıldı, 32 adedi ise teslim edilmeden önce kapsamlı bir modernizaysona tabi tutulup Türkiye’ye teslim edildi( Kaan Projesi).


F-4E Modernizasyonları

1990’lı yıllarda mevcut F-4E uçaklarının gövde ömürlerinin yüksekliği ve teknolojik açıdan yetersizliği sebebiyle modernizayson kararı alındı.

Bu kapsamda İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii firması ile 54 adet uçağın aviyonik modernizasyonunu kapsayan ve toplam değeri 632 milyon dolar olan sözleşme 1997 yılında imzalandı. Sözleşme kapsamında 54 adet F-4E Phantom uçağının 26’sı İsrail ve geri kalan 28 adedi de Türk Hava Kuvvetleri’nin Eskişehir’de bulunan 1. Hava İkmal ve Bakım Merkezi’nde modernize edildi.

Bu modernizasyon ile F-4E Terminatör 2020 adını alan F-4E uçaklarına Popeye hava-yer füzesi kullanabilme özelliği de kazandırılmış oldu

Türkiye, Terminatör projesiyle elde ettiği tecrübe ve birikim ile 18 adetlik RF4-E uçaklarını yerli imkanlarla modernize etmek için Işık Modernizasyonunu başlattı. 2004 yılında Aselsan ve 1.HİBM ile 24 milyon dolar tutarında sözleşme imzalandı. Proje kapsamında uçakların gövde ömrünün uzatılması aviyonik (havacılık elektroniği) sistemlerinin yenilenmesi, bütün kablo ve hidrolik borularının yenilenmesi, yeni nesil keşif podlarının takılması ve haberleşme sistemlerinin iyileştirilmesini kapsıyordu.


Kaza Kırım Olayları

1974 yılında ilk kez hizmete alınan F-4’ler günümüzde 40 ile 50 yaş aralığında bulunup bazı uçaklar 50.000 saatlik uçuş süresine ulaşmıştır. Tabi ki bu sürelere modernizasyonlar sonucu yapısal iyileştirmelere ulaşılmıştır. 35 yıllık süre zarfında ise toplam 13 F4 kazası(2012 de bir RF-4E Suriye tarafından füze ile vurulmuştur, 13’e dahildir) meydana gelmiş ve toplam 12 pilotumuz şehit olmuştur. Son 5 kaza ve açıklamaları şöyledir;

3Ekim 2011:   173.Filo’ya ait RF-4E, Konya’da yapılan tatbikatta düştü. Kazada Binbaşı Serdar Kandemir ve Üsteğmen Engin Kayadibi şehit oldu.

22 Haziran 2012:  173. Filo’ya ait  RF-4E uçağı Akdeniz açıklarında Suriye tarafından atılan füze ile düşürüldü. Kazada Yüzbaşı Gökhan Ertan ile Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy şehit oldu.

30 Eylül 2013:  Sivas’ın Kangal ilçesi yakınlarında düşen 173. Filo’ya ait RF-4E uçağından Binbaşı Serdar Çeliker, Yüzbaşı Fatih Tüm atlayarak kurtuldu.

24 Şubat 2015:  Malatya’dan havalanan ikili RF-4E kolu havada çarpıştı. Uçakta bulunan dört pilot şehit oldu.

5 Mart 2015:  Konya’da F4-E savaş uçağı düştü, iki pilot şehit oldu( Genelkurmay SAM kaçış eğitimi esnasında düştüğünü söyledi).

 

Son iki kaza sonucunda altı pilotumuz şehit olmuştur. Bu olayla Türkiye’de F-4’lere halk arasında uçan teneke denmeye başlanmıştır.

Bunun üzerine dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu gerekirse tüm F4 uçuşlarının tümüyle durdurulabileceğini söylemiştir. Ayrıca dönemin savunma bakanı İsmet Yılmaz Türk halkında F4’lere karşı güvenin kalmadığını söylemiştir. 11 Mart 2015 tarihinde ise dönemin Muharip Hava Kuvvetleri Komutanı Abidin Ünal ise yaşanan olaylar hakkında:”RF-4E uçaklarının uçuşunu durduruyoruz. Yarın Hava Kuvvetleri Komutanımız ve ben, bir RF-4E uçağıyla uçacağız ve kapanış seremonisi yaparak bu uçaklarımızı tarihe ve Hava Kuvvetlerimizin şanlı tarihine mal edeceğiz, bu noktaya geldik.” açıklamasını yapmıştır.

Bu açıklamalardan sonra çoğu F4 filosu kapatıldı , bazı filolar başka filolara kaydırıldı. Günümüzde ise 112. Filo( Panterler) ve 171. Filo( Korsan) hala Hava Kuvvetleri’nde hizmet etmektedir. Bu uçaklar da F-35’lerin gelmesiyle hizmet dışı kalacaktır.            


Yazan: Döndü Ergin

Yorum Bırak ;

E-mail hesabınız yayınlanmayacaktır.

Belki İlgini Çeker ;

En Yeniler

Havacılık Psikolojisi Uçan Blog
Havacılık Psikolojisi Uçan Blog