| havaıcılıkoksijeni, oksijenmaskesi, taşınabiliroksijendesteği, uçuşekibioksijenmaskesi, yolcuoksijenmaskesi |
Herkese selamlar, cerrahi maskelerin hayatımızın bir parçası olduğu şu günlerde biz de kendi alanımızın maskelerinden; havacılıkta kullanılan oksijen maskelerinden bahsetmek istedik. Önce kendi maskemizi düzgün bir şekilde taktıktan sonra çocuklara ve diğerlerine yardım etmemiz gerektiğini de hatırlayarak oksijen maskelerini incelemeye başlayalım.
Havacılık Oksijeni
Bizler deniz seviyesinin yaşam koşullarına alışığız. Bu sebeple deniz seviyesinden yükseldikçe temel yaşam sistemimizde bazı sorunlar olmaya başlar. Bunlar 14 bin feete kadar dayanılabilirdir. Ancak uçakların 35-40 bin feet irtifada seyrettiklerini düşündüğümüz zaman normal koşullarda bu irtifada basınca dayanabileceğimiz süre max 15 saniyedir, sonrasında bilinçsizlik ve ölüm gerçekleşir. Ancak uçakların içinde özel basınçlandırma sistemi vardır. Bu da sorun yaşamamızı engeller. Ancak uçuş esnasında herhangi bir sebepten kabin içi basıncının düşme ihtimaline karşı uçak içerisinde oksijen desteği bulunmaktadır.
Not: Uçak içerisindeki oksijen desteği en fazla 15 dakika oksijen sağlar. Bu süre içerisinde pilotun yeterli basınç olan irtifaya alçalması gerekmektedir.
Yolcu Oksijen Maskeleri
Yolcuların baş üstü panellerinde yer alan oksijen maskeleri; acil bir basınç değişikliği durumunda düşmek için tasarlanmıştır. Ancak otomatik düşmemesi durumunda maskeler pilotun komutası ile de düşebilmektedir. Nadiren bunun da işe yaramadığı panellerde kabin ekibi manuel olarak kapağı açıp maskenin yolcuya ulaşmasını sağlar.
Oksijen maskesi, beyaz elastik bantlara sahip sarı, yumuşak, silikon bir yüz kapağından oluşur. Ayrıca maskeler her yüze göre ayarlanmak için iki uca sahiptir.
Her yolcu için ayrı maske bulunduğu gibi her panelde bir adet fazladan maske bulunmaktadır. Ayrıca tuvaletlerde ve kabin ekibi servis alanında da oksijen maskeleri bulunmaktadır.
Maske ile nefes alıp verirken torbanın şişeceğini düşünsek de bu tam doğru değil. Yani torba şişmiyorsa oksijen olmadığı anlamına gelmez. Torba şişmese dahi çıkarmamak ve normal nefes almaya devam etmek gerekir.
Uçuş Ekibi Oksijen Maskeleri
Uçuş ekibinin maskeleri yolcularınkinden biraz farklıdır. Maskeler ekibin konuşabilmesi için özel tasarlanmıştır. Ayrıca radyo görüşmeleri için mikrofon da bulunmaktadır. Bunun dışında ekip maskelerinde sert plastikli burun koruması, başa bağlanma donanımı, oksijen ikmal hortumu, koruma gözlüğü ve maske regülatörü bulunmaktadır.
Kabin ekibi acil basınç düşmesi durumunda kendi yerinde değilse yolcuların panelinde bulunan bir adet fazla maskeyi de kullanabilmektedir.
Taşınabilir Oksijen Desteği
Buna ek olarak uçak içinde bir de taşınabilir oksijen desteği bulunmaktadır. Bu genel uçak içi bir acil durum yerine ilk yardım amaçlı kullanılır. İhtiyacı olan kişiye acil oksijen desteği sağlanır. Bu destek ünitesi kabin ekibinin kolay ulaşabileceği bir yerde bulunur.
Tüm bu bahsettiğimiz acil durumları yaşamamak ve maskelere hiçbir zaman ihtiyaç duymamak dileğiyle.
Yazan: Psk. Esen Şen
Kaynakça:
https://en.wikipedia.org/wiki/Emergency_oxygen_system
https://www.telegraph.co.uk/travel/travel-truths/truth-about-oxygen-masks-on-planes/
https://www.skybrary.aero/index.php/Aircraft_Oxygen_Systems
https://www.faa.gov/pilots/safety/pilotsafetybrochures/media/oxygen_equipment.pdf
