Psikodramayla Uçmaya Var Mısın?

Yazar :

bilişsel çarpıtma, grup terapisi, psikodrama, rol değiştirme tekniği, uçuş korkusu

Psikodramayla uçmak isteyen yolcularımız sahne kapıları açılmıştır.

Psikodramayla Uçmaya Var Mısın?-1
Psikodramayla Uçmaya Var Mısın?-1

Günümüzde gerek iş seyahati için gerekse turizm amaçlı seyahatlarden dolayı ulaşım araçlarını kullanırız. Genellikle, ilk tercihimiz ise hızlı, güvenilir, konforlu olan uçaklardır diğer yandan  uçuş fobisine sahip insanlar böyle düşünmüyor olabilir. Günlük yaşamı etkileyecek boyutta olması ve kaçınma davranışının olması fobinin en önemli sinyallerindendir. Peki uçmaya psikodramayla var mısın?

Uçak fobisinin bilişsel, somatik (fizyolojik), duygusal, davranışsal boyutları bulunmaktadır. Bazı bireylerde davranış boyutu bazı bireylerde bilişsel boyut ağır basabilir. Bilişsel çarpıtma, kişiselleştirme, felaketleştirme, otomatik düşünceler bilişsel boyutlardan bazılarıdır. Kişinin kalp atışlarının artması, göz bebeklerinin büyümesi, nefes almada zorluk, mide bulantısı ise fizyolojik tepkilerdir. Bireyler bu belirtileri yaşamamak için uçaktan kaçınma davranışı gösterirler. Danışanın ihtiyacına göre tedavi şekillendirilir.Tedavi grup veya bireysel olarak çalışılabilir.

Psikodrama ile uçuş hikayeni sahneleyerek yenmek mümkün!

Bilişsel boyutun ağır bastığı birey düşünelim. Bu birey havanın kötü olmasından dolayı uçağın kesin düşeceğine veya uçuş ekiplerinin yüzünün gülmemesinin nedeninin kesin uçakta bir sorun olduğuna dair düşüncelere kapılıyor olabilirler. Bunlar bilişsel çarpıtmalara verilecek en iyi örneklerdendir. Psikodrama teknikleri sayesinde kişilerin bu düşünceleri ortaya çıkarılabilir ve bunlar hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanabilir.

Psikodrama tekniği kişilerin yaşam içerisinde kaybettikleri spontanitelerini (kendiliğindenlik) ve yaratıcılıklarını tekrar kazanmalarına ve bireylerin yaşadıkları sorunları yeniden ele alıp sorgulama ve sahnelemelerine yardımcı olan bir grup terapisidir bu tanımdan yola çıkarsak kişilerin uçuş anında yaşadıklarını sahneleyerek dışarıdan bakmalarına yardımcı olabiliriz. Grup terapisi; kişinin duygu, düşünce, korku ve sorunlarını güvenli bir ortamda paylaşarak içgörü, farkındalık, evrensellik ( yalnız değilim duygusu) ve yeni davranış biçimleri geliştirmesine katkı sağlar.Bu yönüyle de uçuş fobisine sahip bireylerden oluşan psikodrama grubunun bu korkuyu yenmede etkili olacağını düşünmekteyim.

 

Psikodrama oturumları nedir? Kullanılan teknikler nelerdir ?

Psikodrama kişilerin yaşadıkları olayları yeniden ele alıp sorgulama ve sahneleme biçimi olarak tanımlanabilir. Psikodrama oturumları 8-10 kişiden oluşmaktadır. Psikodramanın beş temel öğesi vardır: Sahne, protagonist (baş oyuncu), yönetici (terapist), yardımcı ögeler, grup.  Psikodrama üç temel aşamadan oluşur: Isınma, oyun(sahne), paylaşım. Rol değiştirme, eşleme ve aynalama kullanılan tekniklerdendir.

Isınma aşaması: Bireyin iç dünyasının harekete geçmesi , kendini güvende ve hazır hissetmesi için önemlidir. Isınma aşaması oyun, dans, spor içerebilir.

Oyun(sahne) aşaması: Protagonist (baş oyuncu) sahneye davet edilir.Bu aşamanın ardından,terapistin yönetiminde grubun diğer üyeleri baş oyuncunun oyununu oynamaya hazırdırlar. Örnekle gidecek olursak, baş oyuncu uçma korkusunu psikodrama sahnesine getirmiştir.Uçağa binme düşüncesinden itibaren bilişsel çarpıtmaları,kişiselleştirme,felaketleştirme senaryolarına sahiptir. Anonsta duyduğu pilotun sesinin uykulu geldiği,bir ses duyduğunda uçakta sorun olduğu,kabin memurlarının yüzünün asık olması uçuşta bazı yolunda gitmeyen durumların sinyalidir gibi düşüncelere sahip bir birey olduğunu düşünelim.Sahne kurulur, önce baş oyuncu uçağa bindiğinde yaşadıklarını oynar daha sonra yardımcı oyuncular seçilir ve baş oyuncu rolleri dağıtır.

Grubun bazı üyelerine kabin memuru, bazı üyelerine kendi rolünü,bazı üyelere ise pilot rolü verebilir ve oyun sahnelenir. Bu tekniğe rol değiştirme tekniği adı verilir. Sahnelenen oyun sayesinde birey içgörü kazanma, diğerinin gerçekliğinin farkına varma ve yine onun gözüyle kendisiyle yüzleşme şansına sahip olur. Psikodramada  rol değiştirme sırasında yaşanan yoğun etkileşimler bireyin yeni durumları,  yeni deneyimleri yaşayıp tanımasına yardım ederler. Bu sayede de kişi gelecekteki yeni koşullarda örnek verecek olursak uçağa tekrar bindiğinde bu koşula uygun davranış geliştirmesine rehberlik eder.

Paylaşım aşaması : Psikodramada sahnelenen oyunun bitiminde grup üyelerinin rol geribildiriminde ve paylaşımda bulunduğu aşamadır.Rol alan kişiler aldıkları roller ile ilgili geri bildirim verirler. Bu aşamada yöneticinin sürece ilişkin geribildirimleri ve yorumları da oldukça önemlidir (Özbek ve Leutz, 2003). Protagonist yaşanmış bir olayı tekrar canlandırma ya da aynı olaya farklı bir tepki verme fırsatı elde eder. Protagonist, dünyaya yeni bir perspektiften bakar. (Sprague, 1994). Uçaklar şüphesiz yolumuzu kısaltıyor ama iç dünyamıza olan yolculuğumuz sonsuz, yaşam boyu hiç bitmeyen bir yoldayız. Peki siz bu sahnede ne sergilemek istersiniz?


Yazan: Melike Saraç

Kaynakça

Kellermann, P. F. (1994). Role reversal in psychodrama. Psychodrama since Moreno, 263-279

https://www.medicalnewstoday.com/articles/10609

Kipper, D. A. (1992). Psychodrama: Group psychotherapy through role playing. International journal of group psychotherapy, 42(4), 495-521.

http://courses.lumenlearning.com/boundless-psychology/chapter/approaches-to-psychotherapy/

 

 

1 Yorum *
  1. Tutkum Dinç 4 yıl ago
    Reply

    Keyifle okuduğum ilgi çekici bir yazıydı.
    Tebrik ederim!

Yorum Bırak ;

E-mail hesabınız yayınlanmayacaktır.

Belki İlgini Çeker ;

En Yeniler

Havacılık Psikolojisi Uçan Blog
Havacılık Psikolojisi Uçan Blog