Havacılıkta Psikomotor Testler

Psikomotor Testler

1. Psikomotor beceriler nelerdir, psikomotor gelişim nasıl gerçekleşir?
2. Psikomotor testleri neyi ölçer, içeriğinde ne vardır?
3. Psikomotor beceriler nasıl geliştirilir?

Psikomotor beceriler nelerdir, psikomotor gelişim nasıl gerçekleşir?

Psikomotor beceriler, bilinçli zihinsel aktivitede hareketin kökenine işaret eder. (Panihariya, 2018) Doğum öncesi başlayan ve hayat boyu süren bu gelişim, temelinde hareket olan becerilerin kazanılması olarak da ifade edilebilir. (Psikomotor Gelişim Nedir?, 2016)Çocuk gelişiminde psikomotor becerilerin uygun sırada ve dönemde gerçekleşmesi, çocuğun sağlıklı gelişmesinin bir işareti olarak kabul edilir. Psikomotor becerilerin gelişimi motor kortekste kurulan sinirsel bağlantılarla ilişkilendirilebilir. (Panihariya, 2018)

Yaş gruplarına göre ince ve kaba motor becerileri olarak ikiye ayrılan psikomotor becerileri daha geniş bir perspektiften incelersek dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eş güdüm ve esneklik temel başlıkları altında toplayabiliriz. 

• Dikkat kişinin duyu organları vasıtasıyla algıladığı iletileri yorumlayıp, duygu ve düşüncelerini bir nesne veya olay üzerinde odaklayabilmesine denir. (Psikomotor Gelişim Nedir?, 2016)Dikkat 6 aylık bir bebekte bir oyuncağı izleyebilmek olarak, 10 yaşındaki bir çocuk için oyuna konsantre olabilmek olarak örneklendirilebilir.
• Kuvvet becerisi kas ve sinir sistemi gelişimi odaklıdır. Tüm psikomotor beceriler temelde bir kuvvet gerektirir. Yürüme, sıçrama, fırlatma gibi davranışlar örnek olarak verilebilir. (Psikomotor Gelişim Nedir?, 2016)
• Denge en önemli becerilerden biridir. Belli bir yerde bir hareketi veya pozisyonu sürdürebilme, durumunu devam ettirebilme yetisi olarak tanımlanabilir. Denge vücudun ağırlığının ağırlık merkezine göre konumlanmasını gerektirdiğinden diğer becerilere göre daha geç gelişir. (Psikomotor Gelişim Nedir?, 2016) Tek ayak üzerinde durabilme, iki tekerlekli araçların kullanılması örnek olarak verilebilir. 
• Tepki, dış veya iç uyaranlara karşı vücudun hazırladığı ve gösterdiği davranışa denir. Tepki becerisinde etki-tepki süresi önemli bir değişkendir. (Psikomotor Gelişim Nedir?, 2016)
• Eş güdüm, diğer adıyla koordinasyon, hareketlerin uyumluluğunun ve devamlılığının varlığı olarak açıklanabilir. (Psikomotor Gelişim Nedir?, 2016)Herhangi bir davranışın öğrenilmesinde bile el-ayak-göz gibi birçok bölgenin eş zamanlı kullanılmasına ihtiyaç duyulur. Bu bakımdan koordinasyon önemli bir beceridir.
• Esneklik bedensel bir yetidir. Bedenin öne, yana eğilebilir olması psikomotor becerileri edinmesini imkanlı kılar. Beden hayatın ilk yıllarında kemiklerin kıkırdaksı yapısından dolayı daha esnektir. Daha sonra kemiklerin sertleşmesi ile bu yetinin bir kısmı kaybedilir. (Psikomotor Gelişim Nedir?, 2016)

Psikomotor testleri neyi ölçer, içeriğinde ne vardır?

Psikomotor testler, bireylerin psikomotor becerilenin ve tepki sürelerinin ölçülmesi amacıyla 20. yüzyıl başlarından beri kullanılan bir yöntemdir. (What Is a Psychomotor Test?) Psikomotor test, deneğin talimatları algılama yeteneğini değerlendiren ve genellikle reaksiyon hızının ölçülmesi de dahil olmak üzere motor tepkileri değerlendirmeyi amaçlayan bir testtir. (Medical Dictionary) Testin asıl amacı doğru cerrah veya pilotların seçilmesi, çocuk gelişiminin takip edilmesi gibi geniş bir alanı kapsar. (What Is a Psychomotor Test?) Psikomotor testler ölçüm yapılacak alanlara özel testlerdir. Yani bir cerraha veya pilota uygulanacak testler bu alanca kişilerin sahip olması beklenen becerilere uygun şekilde hazırlanır. (Psychomotor Test) Test sadece mekanik ve bedensel becerileri değil yönergeleri takip edebilme ve değerlendirebilme süreçlerini de ölçmeyi amaçlar. (What Is a Psychomotor Test?)

Pilotlara veya pilot adaylarına uygulanan testler, mesleğin ciddi bir sorumluluğu olması sebebiyle çok önemlidir. Psikomotor testlerin sonuçları genelde yüksek güvenilirliğe sahiptir. (Psychological examination) Pilotlara uygulanan psikomotor testleri; tepki süresi, koordinasyon ve çoklu görevler (multitasking abilities) gibi alt başlıkların ölçülmesini önceliklendirir. (What Is a Psychomotor Test?) Liderlik ve iletişim becerileri de bir o kadar önemli sosyal becerilerdir. (Psychological examination) Test el- göz koordinasyonu, stres yönetimi gibi bir pilotun mesleği süresince sahip olması gereken becerileri ölçebilecek simülasyonlar barındırır. (What Is a Psychomotor Test?) Renk eşleştirme, ses eşleştirme veya ekranın bir bölgesinde sabit dikkat gerektiren bir görev devam ederken anlık kararlar gerektiren başka soruların sorulması gibi içerikleri olabilir. Bir örneğine şu linkten ulaşabilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=EOBgQEtLJiQ

Psikomotor testler ayrıca kısa süre içinde yapılması beklenen basit matematik işlemleri veya cisimlerin üç boyutlu oryantasyonlarını yorumlayabilme gibi becerileri gerektiren sorular içerebilir. Testin ücretsiz bir örneğine buradan ulaşabilirsiniz:

https://www.mbaskool.com/business-concepts/human-resources-hr-terms/15692-psychomotor-test.html

Psikomotor beceriler nasıl geliştirilir?

Psikomotor becerilerin geliştirilmesi mümkündür. Yazının başında gelişimsel olarak incelediğimiz adımlar zamanla doğal akışında gelişiyorsa da bu becerilerin pilotluk mesleği için özelleştirilmesi ve geliştirilmesi gerekebilir. Bu alan için özel hazırlanmış bilgisayar programları ve kitaplara ulaşmanız mümkün. Skytest pilotlar için özel hazırlanmış geliştirme yöntemlerinden biri. Bu programın maalesef Türkçe seçeneği bulunmuyor ve ücretli. Şuradan göz atabilirsiniz: https://www.skytest.com/

Yazan: Başak AygünKaynakça:

Medical Dictionary. (tarih yok). https://medical-dictionary.thefreedictionary.com/psychomotor+test adresinden alındı

Panihariya, V. S. (2018, Mayıs 11). Psychomotor Development. In Slide Share: https://www.slideshare.net/vikramsingh1295/psychomotor-development adresinden alındı

Psikomotor Gelişim Nedir? (2016, Şubat 3). Medium: https://medium.com/@dersoyna/psikomotor-geli%C5%9Fim-nedir-b408b74b34e0 adresinden alındı

Psychological examination. (tarih yok). Institue for Aviation Psychology: https://www.instituteforaviationpsychology.com/en/examination adresinden alındı

Psychomotor Test. (tarih yok). mbaskool: https://www.mbaskool.com/business-concepts/human-resources-hr-terms/15692-psychomotor-test.html adresinden alındı

What Is a Psychomotor Test? (tarih yok). wiseGEEK: https://www.wisegeek.com/what-is-a-psychomotor-test.htm adresinden alındı