dispeçer, dispeçernedemek, FirstOfficerOlarakİlkUçuş, havaalanı, uçuşdispeçeri, ucusharekatuzmanı, uzman
Merhabalar, bu yazımda sizlere uçuş dispeçerinin görevlerinden ve bu mesleğe nasıl sahip olunabileceğinden bahsedeceğim.
Dispeçer Kimdir?

Dispeçer; uçuşların güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli uçuş planlamalarını yapan kişiye verilen unvandır. Uçuş harekat uzmanı olarak da bilinmektedir.
Dispeçer Ne Yapar? Dispeçerin Görev Sorumlulukları Neleri Kapsar?
Uzun süren uçuşların güvenli bir şekilde gerçekleşmesi için gerekli tüm uçuş planlamalarını yapar ve uçuş boyunca uçuşu takip eden dispeçerin görev sorumlulukları şunları kapsamaktadır:
-Uçuş harekatını planlamak,
-Uçuşu takip etmek ve kontrollerini yapmak,
-Sorumlu pilotun talebi doğrultusunda ya da gerekli durumlarda uçuş ekibini -bilgilendirmek,
-Uçuşun akışını takip etmek,
-Acil durum bilgilerini gerekli birimlere iletmek,
-Uçuşta gerekli olan yakıt ikmalini gerçekleştirmek,
-Uçuş için gerekli olan temizlik kontrollerini yapmak,
-Bagaj ve kargo yüklemesi işlemlerini takip etmek,
-Hava aracı teknisyenlerinin ve kabin ekibinin uçuşa hazır olup olmadığını kontrol etmek,
-Uçakta herhangi bir olumsuz durum olması halinde (uçağın kaybolması, tehlikeye maruz kalması vb.) uçak pilotundan alacağı ikaz üzerine gerekli birimlere bildirimi yapmak.
Uçuş Harekatı Uzmanı Olmak İçin Gerekli Şartlar Neler?
Uçuş harekat uzmanı eğitimi almak isteyen adaylarda aşağıdaki nitelikler aranır:
- 21 yaşından gün almış olmak.
- En az ön lisans programlarının birinden mezun olmak.
- Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılan veya denkliği belirlenen İngilizce sınavlarının birinden en az 50 veya eş değeri puan almak.
- Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilmiş havacılık tıp merkezlerinde yapılan muayene sonucunda, uçuş harekât uzmanı görevlerini yerine getirmeye engel teşkil edebilecek herhangi bir fiziksel ya da akli hastalığa sahip olmadığını, merkezi sinir sisteminin normal olduğunu, gözlüklü ya da gözlüksüz en az 6/9 görme keskinliğine sahip olduğunu, yeterli işitme kapasitesine sahip olduğunu, kulak, burun ve boğaz fonksiyonlarının normal olduğunu belgeleyen sağlık kaydına sahip olmak.
Eğitim ve Deneyim Şartları:
Uçuş harekat uzmanı lisansına esas asgari eğitim süreleri aşağıdaki gibidir:
1.Genel Müdürlük tarafından bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilmiş veya ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen uçuş harekat uzmanı temel eğitimi için gerekli eğitim programını (müfredatını) uygulayan üniversitelerin sivil havacılık ile ilgili bölümlerinden lisans veya ön lisans derecesi ile mezun olanların asgari teorik eğitimi tamamladıkları kabul edilir ve doğrudan teorik ve uygulama sınavına kabul edilirler.
2.Asgari CPL lisansı sahibi olan pilotlar veya geçerli hava trafik kontrolörü lisansına sahip olanlar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekat uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
3.Görev yaptığı işletmenin uçuş harekat biriminde, yine aynı işletmede görevli FDI gözetiminde asgari 2 yıl süresince çalışan adaylar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekat uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
4.Meteoroloji eğitimi veren üniversitelerin en az ön lisans programlarından mezun olanlar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekat uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
5.Sivil havacılık alanında eğitim veren üniversite ve yüksekokulların ilgili bölümlerinden mezun olmuş adaylar için talep etmeleri durumunda, uçuş harekat uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
6.Bu fıkranın (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilenler dışında uçuş harekat uzmanı eğitimi alacak adaylar için, uçuş harekât uzmanı eğitimi vermeye yetkili kuruluş tarafından, ICAO Doc. 7192-AN/857 PART D–3 dokümanında belirtilen önceden tecrübesi olmayanlara yönelik teorik ve uygulamalı eğitim programları uygulanır.
7.Yukarıda belirtilen adayların lisanslarının tanzim edilebilmesi için Genel Müdürlük tarafından düzenlenen teorik ve uygulamalı sınavlardan başarılı olmaları ve asgari 30 iş günü mesleki staj yapmış olmaları zorunludur.
Uçuş Harekat Uzmanı İş İmkanları Nelerdir?
Uçuş harekat uzmanı veya uçuş hareket yöneticisi olanlar, tarifeli veya tarifesiz yolcu taşımacılığı yapan hava yolları, yük ve posta taşıyan hava taşımacılığı işletmeleri ve havaalanlarında iş imkanı bulabilirler.
İş arayan adayların öncelikle hava yolu şirketlerine başvurması gereklidir.
Tecrübeli uçuş harekat uzmanları, meslekte ilerleyerek uçuş harekat yöneticiliği mesleğini yapabilirler.
Uçuş Harekât Uzmanının, bir yerden bir başka yere uçması gerekmez. Uçuş Harekât Uzmanlarının çalışma yerleri normalde “Uçuş Harekat” veya “Havayolu Operasyon Kontrol” veya “Operasyon Kontrol Merkezi” olarak adlandırılan yerlerdir. Bu yerler 24 saat boyunca çalışır durumdadır. Bazı havayolu şirketlerinin ana bir “Operasyonel Kontrol Merkezi” ve bu merkeze bağlı farklı yerlerde yer alan diğer kontrol merkezleri vardır. Ancak, çoğu havayolu şirketinin, sadece bir “Operasyonel Kontrol Merkezi” vardır.
Uçuş Harekat Uzmanları yıllık 48.000 – 130.000 TL arasında maaş geliri elde etmektedir. Bu gelire muhtemel fazla mesai ücretleri dahil değildir.
Full odak ve takip gerektiren bu mesleği havayolları şirketleri daima bünyelerinde bulundururlar. Kendilerine bir nevi havacılık sektörünün görünmeyen kahramanları diyebiliriz.
Keyifli okumalar, sevgiler…
Yazan: Zeynep Tüfekçi
Kaynakça
http://www.havkar.com/tr/career/view/flight-dispatcher-career/58
http://web.shgm.gov.tr/tr/sikca-sorulan-sorular/285-ucus-harekat-uzmani-olmak-icin-gerekli-sartlar-neler
https://www.lexpera.com.tr/mevzuat/yonetmelikler/ucus-harekat-uzmani-dispecer-lisans-yonetmeligi-shd-t-44
Çok güzel