big bang theory, gökyüzü, ışık, olbers paradoksu, Uzay
Herkesin bir kere de olsa aklından geçirdiği ama tam anlamıyla cevabını veremediği bir soru ile karşı karşıyayız: Uzay neden bu kadar karanlık? Gece başınızı gökyüzüne kaldırdığınızda yıldızların parladığını fakat geri kalan kısmın kocaman bir karanlık olduğunu görürüz. Yıldızların birer enerji ve ışık kaynağı olduğunu düşünürsek bu karanlık kulağa tamamen mantıksız gelmektedir. Her ne kadar basit bir merak gibi görünse de bu sorunun cevabı her yüzyılda tartışıldı. Aslında sorun tamamen bizimle ilgili.
İnsan Gözü Her Şeyi Göremez
Chicago’da bir gökbilimci olan Mark Hammergren uzayın yüksek enerjili gama ışınlarından düşük enerjili radyo dalgalarına kadar uzanan birçok ışığı içerdiğini öne sürmüştü. İnsan gözü ise bu ışık tayfının 380-740 nm arasındaki küçük bir bölümüne duyarlıydı. Bu kısım “görünür ışık” olarak adlandırıldı.
Enerji ve ışık kaynağı olan yıldızların bize olan uzaklıklarını düşündüğümüzde ışığın dalga boyu da orantılı olarak büyümektedir. Dalga boyu büyüyen ışık görünür bölgenin dışında kalır ve insan gözüyle artık görünmez olur. Bu yanılsama da bize uzayın karanlık olduğu hissini uyandırmaktadır. 19. yüzyılda bu konuyu merak eden Heinrich Olbers ortaya bir tez attı. Günümüzde bu tezi Olbers Paradoksu olarak tanınıyor.
Olbers Paradoksu
Alman hekim ve astronom Heinrich Olbers 1823 yılında yazdığı makalesinde bir tez öne sürmüştü. Olbers paradoksuna göre evren durağan ve sonsuzsa, gökyüzünde baktığımız her yerde bir yıldız ya da herhangi bir ışık kaynağı bulunmalıydı. Bu durumda geceler de gündüz gibi aydınlık olacaktı. Peki gerçek niye böyle değildi?
Bu paradokstan çıkmak için birçok varsayım geliştirildi ancak son noktayı 20. yüzyılda Edwin Hubble koydu. Hubble Büyük Patlama teorisinin en büyük ispatçılarından biriydi. Yıldızların ve gezegenlerin birbirlerinden uzaklaştığını buldu ve dolayısıyla evrenin genişlediği sonucuna ulaştı. Hubble’ın öncülüğündeki Büyük Patlama Teorisi, bizlere basitçe evrenin sonsuz olmadığını gösterdi. Evren sonluysa, gece gökyüzünde baktığımız her noktada bir ışık kaynağı olmak zorunda değildi ve bu nedenle gece karanlıktı. Böylelikle Olbers Paradoksu’na net bir cevap bulunabildi.
Yazan: Ümmünur Arslan
Kaynakça:
https://www.kozmikanafor.com/olbers/
https://popsci.com.tr/uzay-neden-bu-kadar-karanlik-gorunuyor/
Paylaşımınız için teşekkür ederim. Çok ilgi çekici bir konuya değinmişsiniz. Yapıcı bir eleştiride bulunarak birbirlerinden uzaklaşanların galaksi kümeleri olduğunu belirtmiş olayım. Gelecekteki yazılarınızı merakla bekliyor olacağım. Elinize sağlık.