Uçak Kazalarının Görünen Nedenleri

Türkiyedeuçakkazalarınınnedenleri, uçakkazalarınedenlerinelerdir, uçakkazalarınınbaşlıcanedenleri, uçakkazalarınınbaşlıcanedenleriuçakkazalarındaölümoranı, uçakkazalarıvesonuçları, uçakkazasınedeni

Selam havacılık meraklıları 

  Hepimiz uçak kazalarına şahit olmasak bile kulaktan duyarak, sosyal medyalardan okuyarak, haberlerden izleyerek görüyoruz. Hiç düşündünüz mü acaba uçak kazaları neyden kaynaklı olarak  meydana gelmektedir. Gelin bugünkü blog yazımızda uçak kazaları neyden kaynaklı olarak meydana gelmektedir sorusuna cevap arayalım. Keyifli okumalar 

      Uzun mesafeler için hava yolunu seçmek zaman kaybını önlüyor ve konfor sağlıyor. Uçak yolculuğu pek çok avantajının yanı sıra yine de ölümcül kazalar yüzünden kimilerine göre riskli. Hala uçak fobisi olan veya uçağa bindiğinde tedirgin olan pek çok insan var. Peki,  uçak kazaları neden meydana geliyor?

     Tarihteki ilk uçak kazası 17 Eylül 1908’de, uçağın mucitlerinden Orville Wright tarafından gerçekleştirildi. Bir kişinin ölüp bir kişinin yaralandığı kazada uçağın pervanelerinden biri kırılmıştı. Elbette havacılık sektörü o günden beri epey yol aldı; 100 yıldır yaşanan gelişmeler uçak kaza oranlarının her yıl azalmasını sağladı. Bugün uzmanlar bir uçağın düşmesi için kontrol edilemeyen bir hatalar zincirinin oluşması gerektiğini ve bu ihtimalin az olduğunu sayılarla ortaya koyuyor. Örneğin araştırmalar yıl bazında milyonlarca uçuş yapılırken her sene 2-13 ölümlü kaza oluştuğunu gösteriyor. Yine istatistiklere göre bir uçak kazasına denk gelme ihtimaliniz 11 milyonda 1’dir.  Massachusetts İnstitute of Technology tarafından yapılan bir araştırmada ise 21 yıl süre ile her gün uçarsanız uçak kazasına yakalanabilirsiniz.

Uçak Kazaları En Sık Ne Zaman Meydana Geliyor?

Araştırmalara göre uçak kazalarının yüzde 75’i kalkış ve inişlerde, yüzde 25’i ise seyir halinde yaşanıyor. Kalkışta en çok karşılaşılan risk motor arızalarından kaynaklanıyorken inişte pilot hataları belirleyici oluyor.

Uçak Kazalarının Sebepleri Nelerdir?

Uçak kazalarıyla ilgili yapılan çalışmalara göre kazaların yüzde 50’den fazlası uçuş ekibinin hatası, yüzde 20 civarı uçaktaki mekanik hatalar, yüzde 5-10 civarı teknik bakım eksikliği, yüzde 5 civarı hava trafik kontrolörü hatasından kaynaklanıyor. Yani uçak kazalarında bilinen en büyük sebepler pilot hatası, teknik sebepler ve bakım hatası, meteorolojik koşullar( kuş çarpması, yıldırım çarpması gibi) sabotaj ihtimali ve diğer insan kaynaklı hatalardan kaynaklandığı düşünülmektedir. 

• Pilot Hatası 

Uçaklar daha güvenli hale geldikçe, pilot hatasından meydana gelen kazaların oranı artıyor ve bu oran şu anda yüzde 50’lerde duruyor. Pilotların özel hayatında problemlerin olması, pilotların sağlık durumları,pilotların teknik aksaklıkları geç fark etmesi ve otomatik pilota çok güvenmesi, pilotların uçuş sırasında  kendilerine çok güvenmesi kuleden gelen talimatlara eksiksiz yerine getirmemesi ve son olarak pilotların yorgunluk durumu uçuş güvenliğini tehlikeye atmaktadır.

• Teknik Sebepler ve Bakım Hatası 

 Uçağın ana parçaları kabul edilen motor, kanat, yakıt deposu, gövde, alt kısım, iniş-kalkış takımları her uçuş öncesi kontrol edilse de, bazen kontrol edilen parçalar sorun çıkarabiliyor. Öyle ki teknik aksaklıklar kazaların sebebinin yüzde 20’sini oluşturuyor. Motor arızası ya da elektronik sistemde oluşan hatalar uçak kazalarının başlıca sebepleri arasında kabul edilir. Ancak teknik açıdan bakıldığında arızalanan her uçak düşecek diye bir kural yok.

Çünkü uçaktaki göstergelerin yedeği var. Örneğin yakıt göstergesi bozulduğunda yakıt tüketim göstergesinden durum takip edilebiliyor veya irtifayı ölçen altimetre çalışmıyorsa başka bir sistem kullanılabiliyor. uçakların bakımları insanlar tarafından yapılıyor ve ne yazık ki tarihte bakım hatalarından kaynaklı pek çok kaza mevcut. Örneğin 1994-2004 döneminde ABD’deki ölümcül kazaların yüzde 42’sinde bakım hataları etken olmuş.

• Meteorolojik Koşullar 

Hava muhalefeti yüzünden günümüzde uçak seferlerinin çoğu ertelense de, aslında kötü hava koşullarına karşı uçuş güvenliği için uçaklarda her türlü teknik donanım mevcut. Örneğin pilotlar camdan bakmadan, göstergeler ve otomatik pilot yardımıyla kötü havalarda da uçakları kontrol edebiliyorlar. Otomatik alçalma ve hizalama yoluyla uçağı tamamen otomatik indirebiliyorlar. Sert rüzgarlara karşı ise belli bir derecede flap (kanat) açılıyor. Buna rağmen uçak kazalarının yüzde 5’i hala meteorolojik koşullardan kaynaklanıyor.

Çünkü hava koşulları uçağın motorunu dondurup aksamlarını bozabiliyor. Yıldırım çarpmaları ise sanılanın aksine yolculuğunuzun güvenliği açısından önemli bir tehdit değil. Uçmaktan korkanların kabusu türbülans için de benzer bir durum söz konusu. Genellikle havadaki ısı değişimleri yüzünden oluşan türbülanslar, uçağın emniyetini tehdit etmiyor. Çünkü uçaklar türbülanslara dayanıklı şekilde üretiliyorlar. Kuş çarpmasında uçakta sadece küçük hasarlar oluşuyor ama yine de kuş çarpması hafife alınacak bir risk faktörü değil.  

• Sabotaj İhtimali

 Uçak kazalarının bir kısmı da sabotajlar nedeniyle yaşanıyor. Tarihte teröristler ve sabotajcılar tarafından yapılmış pek çok uçak kaçırma veya uçak düşürme eylemi olsa da havaalanlarındaki artan önlemler sayesinde uçak kazalarında sabotaj ihtimali her geçen gün azalıyor.

• Diğer İnsan Kaynaklı Hatalar

Kalan kayıplar, diğer insan kaynaklı hataların sonucunda meydana geliyor. Örneğin; hava trafik kontrol personelleri, uçuş harekat memurları, yükleyiciler, yakıt dolduranlar ya da bakım mühendisleri tarafından yapılan hatalar gibi. Bazen, uzun vardiyalar boyunca çalışmaları gereken bakım mühendisleri ne yazık ki feci hatalara sebebiyet verebiliyorlar.

 Sonuç olarak uçak kazaları insan kaynaklı hatalar,doğa olaylarından kaynaklı hatalar ve mekanik hatalardan ortaya çıkmaktadır. Önceden  uçak kazalarının en başında mekanik ve bakımsal hatalar ağır basmakta iken günümüze doğru yaklaşıldıkça bir de teknolojinin gelişmesi eklenince  uçak kazalarındaki en belirgin faktör uçuş ekibi ya da insandan kaynaklı kazalar ağır basmaya başlamıştır. 

Yazan: Süleyman Ünal

Kaynakça

• Emel Gülcan Uçak Kazaları Nedenleri blog yazısı https://www.makaleler.com/ucak-kazalari-ve-nedenleri
• https://www.turna.com/sikca-sorulan-sorular/ucak-kazasi-riski
• Kaptanı’nın Seyr-i Sefası Uçak Kazası İstatistiklerihttps://www.youtube.com/watch?v=8J4F10RCYLw&t=57s