James Webb Uzay Teleskobu
- James Webb Uzay Teleskobu
- Önümüzdeki On Yılın Başbakanı
Selaam, bu yazımda Hubble Uzay Teleskobu’nun yerini alması planlanan James Webb Uzay Teleskobu ’ndan (JWST) bahsedeceğim. Ancak, Webb Uzay Teleskobu’na geçmeden önce neyin yerini aldığını daha iyi anlayabilmeniz adına ‘Hubble Uzay Teleskobu’ adlı yazımızı okumanızı öneririm.
James Webb Uzay Teleskobu -1
Yerden yaklaşık 570 kilometre yükseklikte gezinen Hubble teleskobu, Güneş Sistemi ve Samanyolu Galaksisi hakkında bilim dünyasına çok değerli bilgiler sundu. Defalarca bakımdan geçirilen Hubble, bu uzun sürenin ardından 2014’te arka plana çekilerek yerini JWST’a bırakmaya hazırlanıyor. Şimdi JWST’e yoğunlaşalım.
Kızılötesi ışığı algılayacak olan James Webb Uzay Teleskobu; NASA’nın başkanlığı altında 15 farklı devletin, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Kanada Uzay Ajansı’nın (CSA) iş birliği ile yürütülen bir proje kapsamında üretiliyor.
Önümüzdeki On Yılın Başbakanı
JWST, önümüzdeki on yılın önde gelen gözlemevi olacak ve dünya çapında binlerce gök bilimciye hizmet edecek. Büyük Patlama’dan sonraki ilk ışık parıltılarından Dünya gibi gezegenlerde yaşamı destekleyebilen güneş sistemlerinin oluşumuna, kendi Güneş Sistemimizin evrimine kadar, Evrenimizin tarihindeki her aşamayı inceleyecek.
JWST, bir aynalı teleskoptur ve aynalı bir teleskopun en önemli parçası, birincil aynadır. Bu teleskobun birincil aynası 18 parçadan oluşuyor. Teleskobun kurulumu tamamlandığında bu parçalar bir araya getirilerek çapı 6,5 metre olan yekpare bir ayna halini alacak. Size, boyutunu daha iyi görebilmeniz adına aşağıdaki fotoğrafı ekliyorum.
Birincil ayna, son derece hafif ancak çok zehirli bir malzeme olan berilyum (Be) elementinden üretiliyor. Bu element, yoğunluğu düşük, hafif, dayanıklı ve erime sıcaklığı yüksek bir malzemedir. Bu sebeple, ortam sıcaklığında çok büyük değişimler olsa bile yapısı bozulmaz.
Birincil aynanın sıcaklığının -220ºC’de sabit tutulması bilimsel gözlemler için çok önemli. Beş katmanlı olarak tasarlanan, tenis kortu büyüklüğündeki ısı kalkanı teleskobu Güneş’ten gelen ısıdan ve ışınlardan koruyor.
James Webb Uzay Teleskobu’nun beş katmanlı ısı kalkanı
18 parçaya bölünmüş 705 kg ağırlığındaki dev bir altıgen olan ana aynanın doğal ısı kalkanı, 25 metrekarelik yüzeyini örten altındır. Dev teleskobu güneş ışınlarından koruyacak asıl donanım ise 21 metrelik ısı kalkanıdır.
Büyük Patlama’nın ardından oluşan ilk galaksileri ve onlardan gelen ışığı tespit etmeye çalışacak JWST, sıcaklığın -218 dereceye ulaştığı bölgelerde ısı kalkanının oluşturduğu soğuk gölge sayesinde Güneş, Dünya ve Ay’dan gelen radyasyon ve ısıdan korunacak, böylece 13 milyar yıl öncesine uzanan kızılötesi sinyalleri de tespit edebilecek.
Uzay teleskobunun üzerinde yapılan en son test, teleskobu güneş ışınlarından koruyacak beş katmanlı devasa güneşliği üzerinde gerçekleştirildi ve başarıyla sonuç verdi.
Hubble ile JWST bi nokta da ayrılıyor, Hubble Dünya’nın tepesinde gezinirken, JWST tersine, ısı kalkanının oluşturacağı soğuk gölgenin en faydalı olacağı L2 noktasına yollanacak. Burası, Dünya’dan 1.5 milyon km uzaklıkta yer alan ve Dünya, Güneş ve Ay’ın aynı yönde konumlandıkları en iyi yörüngelerden birini temsil ediyor. Dünya’dan bu kadar uzakta kalacak olması, Hubble’ın aksine JWST’un defalarca bakımdan geçirilemeyeceği anlamına geliyor.
JWST’in fırlatılması planlanan L2 noktası
Webb, yapım aşamasında birçok aksilikle karşılaştı. Ancak her şeye rağmen teleskop şu ana kadar yapılan tüm testlerden başarıyla geçti. James Webb Uzay Teleskobu’nun 2021 yılında Fransız Guyana’sından uzaya fırlatılması planlanıyor. Bize de 2021’i dört gözle beklemek düşüyor. Yazımı okuduğunuz için teşekkür ederim.
Yazan: Rümeysa Sürükli
Kaynakça
https://jwst.nasa.gov/content/about/index.html
https://tr.wikipedia.org/wiki/James_Webb_Uzay_Teleskopu
https://www.webtekno.com/james-webb-uzay-teleskobu-testten-basariyla-gecti-h78603.html
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/hubble-uzay-teleskobunun-halefi-james-webb-uzay-teleskobu
