Jet Lag
- Jet Lag
- Peki Jet Lag Nasıl Olur?
- Jet Lag’i Nasıl Önleyebiliriz?
- Jet Lag Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS):
- Jet lag nedir?
- Jet lag'in temel belirtileri nelerdir?
- Sirkadiyen ritim (biyolojik ritim) nedir?
- Batıya doğru seyahatte jet lag nasıl önlenir?
- Doğuya doğru seyahatte jet lag nasıl önlenir?
- Jet lag herkesi aynı şiddette mi etkiler?
- Uçuş sırasında jet lag'i azaltmak için ne yapılabilir?
- Sonuç
- Kaynakça:
Tatile giderken heyecanla hazırladığımız bavullar, yaptığımız planlar uçaktan inmemizle başlayıp bunu takip eden birkaç günde zehire dönebiliyor, özellikle yaşadığımız yere uzak olan ülkelere seyahat ediyorsak. Yurtdışına çok sık çıkan insanlardan Jet Lag yüzünden tatilin ilk birkaç gününü etkileyen ve yaşam kalitelerini düşüren bazı problemlerle karşılaştıklarını sıklıkla duyuyorum. Bu nedenle yazımızda Jet Lag ve biyolojik ritim hakkında kısaca bahsedeceğiz, önce tanımlarıyla başlayalım.
Jet Lag, uzun süren uçak yolculuklarında genelde iki veya daha fazla saat dilimi atlandığında ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Gittiğiniz ülkenin saati bulunduğunuz ülkenin saatinden farklı olması sebebiyle vücudun biyolojik ritmini ayarlayamamasına neden olur. Peki nedir bu biyolojik ritim? Biyolojik ritim, diğer bir deyişle sirkadiyen ritim, 24 saatlik bir döngüyü takip eden ve olası durumlarda vücudumuzda birtakım değişikliklere sebebiyet veren bir sistemdir. Jet Lag’de bu sistemin bozulmasının getirdiği fiziksel ve zihinsel semptomlarla kendini belli eder.
Peki Jet Lag Nasıl Olur?
Vücudumuzda biyolojik ritim adını verdiğimiz uyku ve uyanma döngüsünü kontrol eden bir sistem vardır. Uzun süreli bir uçak yolculuğunda biyolojik saatimiz hızlı değişen karanlık-aydınlık değişimine ayak uyduramaz ve bununla birlikte birtakım rahatsızlıklara yol açar.
Semptomlar Nelerdir?
- Uyku bozukluğu
- İştahsızlık, bulantı, terleme
- Dikkat dağınıklığı
- Konsantrasyon problemleri
- Kalp atışı düzensizlikleri
- Sinirlilik hali
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Baygınlık
Jet Lag’i Nasıl Önleyebiliriz?
Değişen zaman dilimine uyum sağlayabilmek için yolculuk öncesi ve uçuş sırasında ne yapıldığı çok önemlidir. Nüfusun çoğunluğunda doğudan batıya yolculuğa nazaran batıdan doğuya olan yolculuklarda daha şiddetli olduğu gözlemlenmiştir. Bu yüzden iki başlık altında incelemeliyiz; batıya doğru olan seyahatler ve doğuya doğru olan seyahatler.
Batıya doğru olan seyahatlerde; saat bulunduğunuz yerin saatine göre geride olur. Örneğin; Londra’nın saati Türkiye’ye göre 3 saat geridir. Burada saat 12.00 iken orada 9.00 olur, yani oradaki insanlar sizin uyandığınız saatten daha geç uyanacaklardır. Bu yüzden Londra’ya gitmeden önce, vücudunuzun uyum sağlaması ve biyolojik saatinizin bozulmaması için saatinizi geriye almanız gerekir.
Doğuya doğru olan seyahatlerde; saat bulunduğunuz yerin saatine göre ileride olur. Örneğin; Azerbaycan’ın saati Türkiye’ye göre 1 saat ileridir. Burada saat 12.00 iken orada 13.00 olur, yani oradaki insanlar sizin öğle yemeğinizi yediğiniz saatten daha erken yiyeceklerdir. Bu yüzden Azerbaycan’a gitmeden önce, Jet Lag’i önlemek için saatinizi ileriye almanız gerekir.
Jet Lag Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS):
Jet lag nedir?
Uzun uçuşlarda zaman dilimi geçişiyle oluşan biyolojik ritim bozukluğudur.
Jet lag’in temel belirtileri nelerdir?
Uyku bozukluğu, iştahsızlık, dikkat dağınıklığı ve baş ağrısı.
Sirkadiyen ritim (biyolojik ritim) nedir?
Vücudun 24 saatlik uyku ve uyanma döngüsünü kontrol eden sistemdir.
Batıya doğru seyahatte jet lag nasıl önlenir?
Seyahat öncesinde yavaş yavaş uyku saatini geriye almak gerekir.
Doğuya doğru seyahatte jet lag nasıl önlenir?
Seyahat öncesinde yavaş yavaş uyku saatini ileriye almak gerekir.
Jet lag herkesi aynı şiddette mi etkiler?
Hayır, doğudan batıya seyahat genellikle daha az şiddetli hissedilir.
Uçuş sırasında jet lag’i azaltmak için ne yapılabilir?
Bol su içmek ve varış yerinin saatine göre hareket etmeye çalışmak.
Sonuç
Sonuç olarak, uzun ve keyifli bir yolculuğun ardından jet lag’in olumsuz etkileriyle karşılaşmak tatsız olabilir. Ancak, seyahat öncesinde ve sırasında alacağınız basit önlemlerle vücudunuzun yeni zaman dilimine uyum sürecini kolaylaştırabilir ve tatilinizin veya iş seyahatinizin ilk günlerini daha enerjik geçirebilirsiniz. Unutmayın, batıya veya doğuya doğru yapacağınız seyahatlerde biyolojik saatinizi kademeli olarak yeni saate alıştırmak, bol sıvı tüketmek ve varış noktanızın saatine göre hareket etmeye çalışmak jet lag’in etkilerini önemli ölçüde azaltacaktır. Sağlıklı ve keyifli seyahatler dileriz!
📩 Daha Fazlası İçin Bir Tık Uzağınızdayız!
👇Aşağıda size en uygun seçeneğin formuna tıklayarak ilk adımı atabilirsiniz.
👮 Mülakatlara Hazırlık:
✈️ Bilimsel Etkinlikler Katılım Formları:
🏢 Kurumsal Talepler:
👥 Başvurular:
🧠 Bireysel Destek:
📲 Sosyal Medya:
🇹🇷 İstikbal (hâlâ) göklerdedir.
Havacılık ve uzay alanında insan psikolojisine önem veren ülkelerden biri olmak için hep birlikte çok çalışmalıyız.
Yazan: Nezrin Deniz ÖZ
