#7500, #7600, #7700, #acildurum, #emergency, #havacılıktaacildurum, #MAYDAY, #PANPAN, #transponder, HI-JACKING, ikincidünyasavaşı
Hayatın her anında, birçok acil durumla karşılaşabiliyoruz. Peki ya havada bu acil durumlar başımıza gelse? Uçakta, bunun için ‘’ Transponder’’ isimli cihazlar görev alıyor. Kullanılan kodlarla, hava sahasına bağlı kuleye telsiz çağrısı yapılıyor. Bu kodları ve detaylarını şimdi yakından inceleyeceğiz. Keyifli okumalar.
Adını transmitter (verici) ve responder (yanıylayıcı) kelimelerinin birleşmesinden alan Transponder, hava araçlarında bulunan, uçakların takibini sağlayan, radyo frekanslarıyla uydu alışverişi sağlayan verici ve yanıtlayıcı elektronik bir cihazdır. Bazı yerlerde XPDR, XPNDR, TPDR, TP şeklinde kısaltılır. Transponder, Hava Trafik Kontrolörleri tarafından uçağın tanınmasını, uçuş tipinin anlaşılmasını, acil durumlarda yerinin anlaşılmasını kodlar sayesinde sağlar. Bu cihaz, yerdeki ikincil radarlarla ve diğer hava araçlarındaki çarpışmayı önleyici sistemlerle sinyaller aracılığıyla haberleşir.
Tarihçe
Havacılık sektörünün gelişmeye başladığı dönemlerde, Hava Trafik Kontrolörlerinin uçakları radarlarından takip edebileceği bir sistem henüz gelişmemişti. Havacılık Transponder’ı II. Dünya Savaşında radarda dost ve düşman uçakları anlayabilmek için Amerikan ve İngiliz Ordusu tarafından geliştirildi. Bu gelişim, Kuzey Amerika’nın Soğuk Savaş savunmasında kullandığı NORAD teknolojisinin temeli olmuştur. Bu konsept, işaret radarı sistemlerinde sivil hava trafiği kontörlü tarafından 1950’lerde uygulanmıştır.
Uçakta Acil Durum Kodları
Kumanda paneli aracılığıyla, hava araçlarındaki bu elektronik cihaza birçok kod girilebilir. Her acil durum için numaralandırılmış kod ve tanım vardır. Kodlar 0000-7777 aralığındadır. Mesela 7700 kodu EMERGENCY ( uçakta acil durum var), 7600 kodu RADIO FAILURE ( telsiz arızası var ), 7500 kodu HI-JACKING ( uçak kaçırıldı ) anlamını taşır. Bunlar en önemli ve bilinmesi gereken en zorunlu kodlardır. Bu bildiriler, 121.5 Mhz frekansında yapılır. Bu kodlar evrenseldir, tüm dünyada geçerlidir. Acil durumun büyüklüğü ve şiddetine göre, MAYDAY veya PANPAN kelimeleri kullanıp, ardından sorun bildirilir. Sonrasında, durumun Hava Trafik Kontrolörleri tarafından anlaşılıp, yerin bulunabilmesi için dört haneli kod transpondere yazılır.
Transponder Modları
Modlar, uçağın hareketlerinin etkin bir şekilde gözetlenebilmesi, havada trafik güvenliğinin sağlanabilmesi, uçağın anlık bilgilerini iletebilmek için kullanılır. Sivil havacılıkta genellikle, Mod A (Mod 3A) , Mod C, Mod S olmak üzere üç mod tipi kullanılabilir. Mod C ve Mod S trafikli ve kontrollü hava sahası olarak bilinen sahalarda kullanılma zorunluluğuna sahiptir.
Yazan: Hanife Erdoğdu
Kaynakça:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Transponder
https://www.havadakisorular.com/pratik-bilgiler-transponder-nedir-squawk-kodu-ne-anlama-gelir/
https://www.wikiwand.com/tr/Transponder_(havac%
https://herkesicinhavacilik.com/2021/05/21/ucaklar-acil-durum-kodlari-nasil-kullaniyor/
