Türk Havacılık ve Uzay Sektörlerinin Altın Yılı: Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı

Cumhuriyetimizin 100. yılının vermiş olduğu gurur ile Türkiye’nin dört bir yanından dört bir alanda gelişme, rekor ve yenilik haberi aldığımız şu günlerde Havacılık ve Uzay sektörleri de bu haberlerden nasibini almış sektörlerin başında gelmekte. İleri görüşlü liderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün de dediği gibi İstikbal’i göklerde bulan Türk Milletinin Cumhuriyet’imizin 100. yılına neler armağan ettiğine gelin hep birlikte bakalım:
Anka-III İlk Uçuşu – 28 Aralık 2023
TUSAŞ tarafından tasarılan ve geliştirilen Anka-III hayalet uçak süreç boyunca gizliliğini korumuş olsa da 28 Aralık 2023 tarihinde ilk test uçuşunu gerçekleştirmiştir. Bu uçuş, 1 saat 10 dakika sürmüş ve Anka-III bu uçuşta 8 bin feet irtifa ile 150 knot hıza ulaşmıştır. Onu gözlerimiz için farklı kılan özelliği “V” şeklinde olması olsa da teknik açıdan farklı kılan özelliği Türkiye’nin ilk dikey kuyruksuz Turbofan motorlu İnsansız Hava Aracı olmasıdır. Yapısı gereği çok fazla mühimmat taşıyabilecek olan bu aracın önümüzdeki yıllarda MMU Kaan ile eşzamanlı operasyonlara çıkması beklenmektedir.
Alper Gezeravcı’nın Uzaya Çıkışı – 19 Ocak 2024
Alper Gezeravcı, 1979 yılında Mersin’in Silifke ilçesinde doğmuştur. 2001 yılında Hava Harp Okulu Elektronik Mühendisliği lisans eğitimini tamamladıktan sonra Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü’ndeki Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü’nde yüksek lisans yapmıştır. Türk Hava Kuvvetleri’nde Savaş Pilotu olarak görev yaptığı sıralarda aralarında F-16 da olmak üzere birçok savaş uçağında uçuş yapmıştır. Türk Hava Yolları’nda da 7 sene kaptan pilotluk yapan Gezeravcı, Türk Uzay Ajansı tarafından Türkiye’nin ilk astronotu pozisyonunda asil aday olarak seçilmiştir.
Bu bağlamda 8 ay boyunca Florida’da gerekli eğitimlerini almış ve 19 Ocak 2024 TSİ 00.49’da SpaceX tarafından sağlanan Crew Dragon Freedom aracı ile Axiom-3 görevi kapsamında uzaya fırlatılmıştır. Bu görevde Uzay Aracı Komutanı Michael López-Alegría, Pilot Walter Villadei ve Alper Gezeravcı ile beraber Görev Uzmanı ünvanını taşıyan Marcus Wandt yer almıştır. Mürettebatın içinde bulunduğu Dragon kapsülü 20 Ocak 2024 TSİ 13:42’de Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) başarıyla kenetlenmiştir. Axiom-3 görevi kapsamında Gezeravcı, ülkemizdeki değerli ensititüler aracılığıyla hazırlanan 13 bilimsel deneyi uzay koşullarında performe etmiştir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda geçirilmesi gereken 14 günlük görev süresi 2 erteleme ile 18 güne çıkması sonucu mürettebat, 7 Şubat 2024 saat 17.20’de (TSİ) Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan ayrılmış ve 9 Şubat 2024 TSİ 16:30’da Atlas Okyanusu’na iniş yaparak görevlerini başarıyla tamamlamışlardır. Uzaydaki ilk sözleri “Türkiye’nin insanlı ilk uzay misyonu için, ilk Türk’ün uzaya adım attığı şu anda yüce atamızın sözüyle bu anı başlatmak istiyorum. Türkiye Cumhuriyeti’mizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün dahiyane sözü: “İstikbal Göklerdedir!”” olan Alper Gezeravcı, şu anda Türkiye Uzay Ajansı’nda Yönetim Kurulu Üyeliği’ni devam ettirerek ülkemizde Uzay sektörünün gelişmesine büyük katkılar sağlamakta ve çocuklara ve gençlere umut ışığı olmaktadır.
Dr. Umut Yıldız’ın Türkiye’ye Dönüşü – 22 Ocak 2024
Dr. Umut Yıldız, 1982 yılında İstanbul’da doğmuştur. Küçük yaşlardan itibaren uzaya ve yıldızlara meraklı olan Yıldız, Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nü kazanmış ve 2000 yılında başladığı üniversite eğitimini 2004 yılında tamamlamıştır. Yüksek lisansını Groningen Üniversitesi’nde Astronomi ve Uzay Bilimleri alanında tamamlayan Yıldız, 2007 yılında Leiden Üniversitesi’nde Moleküler Astrofizik alanında Doktora Programına başlamıştır. Doktora eğitimi esnasında Herschel Uzay Teleskobu’yla çalışan Yıldız, 2011 yılında Doktor ünvanını almış ve 2013 yılından itibaren çalışmalarına NASA’da devam etmiştir.
O zamandan beri NASA’da Mars çalışmaları dahil olmak üzere birçok operasyonda aktif görev alan Yıldız, ülkesine hizmet etmek ve gençleri yetiştirmek amacıyla 2024 yılında Türkiye’ye dönme kararı almıştır. Şu anda Plan-S Uydu ve Uzay Teknolojileri Şirketinde çalışmakta ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü’nde seçmeli ders olarak Uzay Teknolojileri dersini vermektedir. 2.5 yıldır halihazırda yeni kurulmuş olan ancak şimdiden uzaya 5 uydu göndermiş olan Plan-S’de çalışan Yıldız geri dönüşü için “Şu ana kadar yapılandan çok daha büyük planlar var. Bu gelişmelere kayıtsız kalmak istemedim” ifadelerini kullanmıştır.
Plan-S ülkemiz adına uydularını, SpaceX adlı şirketle bağlantılı bir şekilde uzaya göndermekte olup kısa sürede çok büyük aşamalar kaydetmiş, geleceği çok parlak olan bir Uydu ve Uzay Teknolojileri şirketidir. Sayın Hocamıza ve ekibine buradan özel olarak başarılar dilemek isterim.
Milli Muharip Uçak (MMU) Kaan’ın İlk Uçuşu – 21 Şubat 2024
Ve askerî havacılığın göz bebeği, peşinden yaşlı genç demeden onlarca mühendisi koşturan, uğruna da yüzlerce video editi yaptıran Milli Muharip Uçak (MMU) Kaan… 2010 yılının sonunda Savunma Sanayii İcra Komitesi tarafından Hava Kuvvetleri Komutanlığınca jet eğitim uçağı ve savaş uçağı olarak kullanılabilecek yerli yapım bir jetin tasarlanması için TUSAŞ ile görüşmelere başlanma kararı verilmesinin ardından Kaan’ın tasarım aşaması başlamıştır.
2011-2013 yılları arasında kavramsal tasarım çalışmaları tamamlanan uçağın 2015 yılına gelindiğinde ise FX-1 çift motorlu olmasına karar verilmiştir. Bu tercihin nedeni uçağın daha uzun olması, daha fazla mühimmat taşıyabilmesi ve daha yüksek sürate ve menzile ulaşabilmesidir. Bu tercihle birlikte MMU Kaan, Amerika’nın gözdesi F-22 Raptor’a benzer bir uçak olma yoluna girmiştir. Proje, 2018 yılına gelindiğinde hızını arttırırken 4 Kasım 2021’de ilk parçasının üretilmesiyle beraber adeta ivmelenmiş ve MMU Kaan, 1.5 yıldan kısa bir süre içerisinde ilk taksi testini başarıyla tamamlayacak haline ulaşmıştır (16 Mart 2023).
İlk taksi testinden ise sadece 343 gün sonra (11 ay 5 gün) 21 Şubat 2024 saat 09.01’de ilk uçuş testini başarıyla gerçekleştirmiştir. İlk uçuş testinde 13 dakika havada kalan MMU Kaan, 8000 feet irtifada 230 knot hıza ulaşmıştır. Kaptan koltuğunda tecrübeli test pilotu Barbaros Demirbaş’ın bulunduğu ilk test uçuşu kaptan tarafından “Mükemmel” olarak yorumlanmıştır. MMU Kaan’ın ilk prototipinde motoru yerli olmasa da TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) tarafından yerli motor da hazırlanmakta olup ilerleyen dönemlerde uçağa entegre edilecektir.
Uçağın 2028-2029 yılları civarlarında Milli Savunma Bakanlığının envanterine alınması planlanmaktadır. Bana kalırsa Kaan’ı değerli yapan şey yazılımından tasarımına, montajından planlanmasına yerli yapım olması, Türkiye’nin farklı yerlerinden onlarca şirketi tek bir amaç uğruna bir araya getirmesi ve emeği geçen herkesin üstün bir çaba sarf ederek çok kısa bir süre içerisinde ona ruh vermesidir.
Türk Hava Yolları Melbourne Uçuşu – 1 Mart 2024
Ülkemizin bayrak taşıyıcısı Türk Hava Yolları, 1 Mart 2024 tarihi itibariyle İstanbul – Melbourne rotasına açtığı tarifeyle dünya çapında ticari uçakların uçabildiği tüm kıtalara ulaşmıştır. TK168 kodlu İstanbul(IST) – Singapur(SIN) – Melbourne(MEL) uçuşu, saat 17.30’da İstanbul havalimanından Avusturalya’nın İstanbul Başkonsolosu olan Tony Huber tarafından arkasından su dökülerek uğurlanmıştır. İlk uçuşu yapan uçak, Boeing 777-300ER bu seferde 349 kişiyi bu destinasyona ulaştırmıştır. Türk Hava Yolları’na yeni kıtası ve yeni destinasyonunda güvenli uçuşlar dilerim.
Türk Havacılık ve Uzay Sektörü Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS):
Cumhuriyetin 100. yılında Türkiye’nin havacılık ve uzay sektöründe öne çıkan gelişmeler nelerdir?
Cumhuriyetin 100. yılında Türkiye’nin havacılık ve uzay sektöründe birçok önemli gelişme yaşanmıştır. Bunlardan bazıları TUSAŞ tarafından geliştirilen hayalet İHA Anka-III’ün ilk uçuşu, Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın uzaya gitmesi, astrofizikçi Dr. Umut Yıldız’ın Türkiye’ye dönüşü, Milli Muharip Uçak (MMU) Kaan’ın ilk uçuşu ve Türk Hava Yolları’nın Melbourne seferlerine başlamasıdır.
Anka-III’ün ilk uçuşu ne zaman gerçekleşti ve bu İHA’nın teknik özellikleri nelerdir?
TUSAŞ’ın geliştirdiği Anka-III, ilk test uçuşunu 28 Aralık 2023 tarihinde gerçekleştirmiştir. Bu uçuş 1 saat 10 dakika sürmüş ve İHA 8 bin feet irtifa ile 150 knot hıza ulaşmıştır. Anka-III’ü diğerlerinden ayıran “V” şeklindeki kuyruğu ve Türkiye’nin ilk dikey kuyruksuz Turbofan motorlu İnsansız Hava Aracı olmasıdır. Ayrıca yüksek miktarda mühimmat taşıma kapasitesine sahiptir.
Alper Gezeravcı’nın uzay yolculuğu ne zaman gerçekleşti ve bu görevde neler yaptı?
Alper Gezeravcı, 19 Ocak 2024 tarihinde Axiom-3 görevi kapsamında SpaceX’in Crew Dragon Freedom aracıyla uzaya fırlatılmıştır. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) yaklaşık 18 gün kalan Gezeravcı, bu süre zarfında ülkemizdeki çeşitli enstitüler tarafından hazırlanan 13 farklı bilimsel deneyi uzay koşullarında başarıyla gerçekleştirmiştir.
Astrofizikçi Dr. Umut Yıldız neden NASA’daki görevinden ayrılarak Türkiye’ye dönmüştür ve şu anda neler yapmaktadır?
Dr. Umut Yıldız, ülkesine hizmet etmek ve gençleri yetiştirmek amacıyla 2024 yılında NASA’daki görevinden ayrılarak Türkiye’ye dönmüştür. Şu anda Plan-S Uydu ve Uzay Teknolojileri Şirketi’nde çalışmakta ve aynı zamanda Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fizik Bölümü’nde Uzay Teknolojileri dersi vermektedir.
Milli Muharip Uçak (MMU) Kaan’ın ilk uçuşu ne zaman yapıldı ve bu proje Türkiye için neden önemlidir?
Milli Muharip Uçak (MMU) Kaan, ilk uçuşunu 21 Şubat 2024 tarihinde başarıyla gerçekleştirmiştir. Tamamen yerli imkanlarla tasarlanan ve üretilen Kaan projesi, Türkiye’nin askeri havacılık alanındaki bağımsızlığını güçlendirmesi, ileri teknolojiye sahip bir savaş uçağına sahip olması ve birçok yerli şirketi tek bir amaç etrafında birleştirmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Türk Hava Yolları’nın Melbourne uçuşları ne zaman başladı ve bu seferin önemi nedir?
Türk Hava Yolları, 1 Mart 2024 tarihi itibarıyla İstanbul – Melbourne seferlerine başlamıştır. Bu yeni rota ile Türk Hava Yolları, ticari uçakların uçabildiği tüm kıtalara ulaşan dünyadaki sayılı havayolu şirketlerinden biri haline gelmiştir, bu da Türkiye’nin küresel bağlantısını ve havacılık sektöründeki büyümesini göstermektedir.
Cumhuriyetin 100. yılında yaşanan bu gelişmeler Türkiye’nin havacılık ve uzay geleceği için ne anlama gelmektedir?
Cumhuriyetin 100. yılında havacılık ve uzay sektöründe kaydedilen bu başarılar, Türkiye’nin bu alanlardaki vizyonunu ve potansiyelini açıkça ortaya koymaktadır. Anka-III, Alper Gezeravcı’nın uzay misyonu, Dr. Umut Yıldız’ın dönüşü ve MMU Kaan gibi projeler, Türkiye’nin gelecekte havacılık ve uzay alanında daha da ileriye gideceğinin güçlü bir göstergesidir ve genç nesillere ilham kaynağı olmaktadır.
Cumhuriyetimizin 100. yılında Türkiye’nin Havacılık ve Uzay bağlamlarındaki geleceğine bu denli katkıda bulunan olayların yaşanması biz havacıları ve havacılık sevdalılarını çokça mutlu etmiş ve gururlandırmıştır. Dilerim ki gelecek yüz yıllarımızda da ülkemizde böyle güzel gelişmeler hiç bitmez, ilerleme daima devam eder. Unutmayın ki Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün de söylediği gibi “İstikbal göklerdedir.”
📩 Daha Fazlası İçin Bir Tık Uzağınızdayız!
👇Aşağıda size en uygun seçeneğin formuna tıklayarak ilk adımı atabilirsiniz.
👮 Mülakatlara Hazırlık:
✈️ Bilimsel Etkinlikler Katılım Formları:
🏢 Kurumsal Talepler:
👥 Başvurular:
🧠 Bireysel Destek:
📲 Sosyal Medya:
🇹🇷 İstikbal (hâlâ) göklerdedir.
Havacılık ve uzay alanında insan psikolojisine önem veren ülkelerden biri olmak için hep birlikte çok çalışmalıyız.
Yazan: Zeynep Gülsoy
Kaynakça:
ANKA III İLK UÇUŞUNU BAŞARIYLA GERÇEKLEŞTİRDİ – TUSAS
Bir Astrofizikçi ile Tanışın: Dr. Umut Yıldız – Stellar Lab
NASA’dan ayrılan astrofizikçi Umut Yıldız BBC Türkçe’ye konuştu: ‘Daha büyük planlar var’
TUSAŞ Milli Muharip Uçak – Vikipedi
Türk Hava Yolları, Avustralya’da Melbourne uçuşlarına başladı
Türk Hava Yolları Melbourne seferlerine başladı – Güncel Haberler Milliyet