Yeniden merhabalar, ben önceden uzaya çok da meraklı biri değildim, ilgimin yoğunluğu uçaklar ve uçuş ekipleri üzerineydi ama burada yazmaya başladığımdan itibaren uzay fazlasıyla ilgimi çekmeye başladı. Bu sebeple de bugün sizler için Türkiye Uzay Ajansı tanıtımı yapmak istedim.
Türkiye Uzay Ajansı
Bilindiği gibi tüm dünya gözünü artık uzaya yöneltmiş durumda, özellikle Amerika’da uzay çalışmaları her geçen gün artarak devam ediyor. Tabi bu da tüm dünyada uzay rekabetine sebep oluyor. Amerika uzay çalışmalarına en erken başlayan ülke olarak 1960’lardan itibaren NASA çalışmalarını sürdürmekte. Aynı şekilde Avrupa Uzay Ajansı da (ESA) 1970’lerden itibaren çalışmalar yapmaktadır.
Tüm bunlar göz önüne alınınca ülkemizin uzay konusunda biraz geç kaldığı görülmektedir. Türkiye de bu geç kalmışlığı fark etmiş olacak ki 13 Aralık 2018 tarihinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı ile Türkiye Uzay Ajansı Ankara’da resmi olarak kurulmuştur. Ajans 2018 yılında kurulmuş olsa da ilk resmi planlar ve tanıtımlar 2021 yılı Şubat ayında yapılmıştır. Recep Tayyip Erdoğan 9 Şubat 2021 günü yaptığı açıklamada; 2023 yılında aya ilk temasın gerçekleşeceğini duyurmuş böylelikle uzayda ilk defa bir Türk’ün olacağının müjdesini vermiştir.
Görevleri
Türkiye Uzay Ajansı’nın Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde yer alan bazı görevleri;
Milli Uzay Programı hazırlamak.
Uzay çalışmaları ile ilgili planlar hazırlamak ve hayata geçirmek.
Uzaya erişim operasyonları yürütmek.
Uzay ve havacılıkla ilgili her türlü ürün, teknoloji, sistem, tesis, araç ve gereçlerin tasarımı, üretimi, entegrasyonu için plan, proje ve çalışmalar yürütmek.
Uzaya fırlatılacak her türlü uydu ve uzay araçlarının takibini yapmak.
Ülke genelinde uzay ve havacılık bilim ve teknolojilerine yönelik ilgi ve merakın geliştirilmesinde öncülük yapmak.
Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltmak, uluslararası alanda rekabet gücünü artırmak.
Eleştiriler
Öncelikle ajansın dünyanın çok gerisinde kalarak bu kadar geç kurulması ve hiç hazırlığı olmaması tepki çekmektedir. Ajans resmi kuruluşu gerçekleştikten sonra da herhangi bir somut faaliyette bulunmamış ve ilk toplantısını dahi kuruluş tarihinden yaklaşık 10 ay sonra yapmıştır. Ajansın resmi internet sitesi ilk günden itibaren yani 2 yıldan fazla zamandır yapım aşamasında kalmış, 2021 Şubat ayında faaliyete geçmiştir. Buna ek olarak sosyal medya hesaplarında da ilk iki yıl hiçbir paylaşım yapılmamıştır. Tüm bunlara ek olarak Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde yer alan ‘ihdas edilen memur kadrolarına, 31/12/2020 tarihine kadar 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 11 inci maddesine göre belirlenen atama sayısı sınırı aranmaksızın, açıktan veya naklen atama yapılabilir’ ibaresi de ajansta görev yapacak kişilerin yetkinlik ve yeterliliklerini sorgulamaya sebep olmaktadır. Ek olarak ajans için ayrılan bütçe de uzay çalışmaları için yetersiz bulunmuştur (2021 yılı için yaklaşık 38 milyon tl). Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda geç kalınmışlık ve bütçe yetersizliği ile ajansın geleceğine inanmayan kesim de oldukça fazlalaşmıştır.
Ajansın çalışmaları sayesinde ülkemizin, uzay yarışında çok çabuk yer alması ve uzaya Türkiye’nin de adının yazılması umuduyla…
Yazan: Psk. Esen Şen
Kaynakça:
https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.23.pdf
